Wekelijkse samenvattingen jurisprudentie

Didam

Een koopovereenkomst die in strijd met de zogenoemde Didam-regels is gesloten, is niet om die reden ongeldig. Wel handelt een overheidslichaam dan in beginsel onrechtmatig jegens een (potentiële) gegadigde die ten onrechte geen gelijke kans heeft gekregen. Daarmee kan schadevergoeding op haar plaats zijn. Dat heeft de Hoge Raad in dit nieuwe arrest geoordeeld. Verder maakt de Hoge Raad duidelijk dat de regels over het bieden van gelijke kansen ook al golden voorafgaand aan het Didam-arrest van 2021. (ECLI:NL:HR:2024:1661, Hoge Raad, Datum uitspraak 15 november 2024, Datum publicatie 15 november 2024)

Uitvoering opdracht | vertraging | aanbestedingsstukken

In opdracht van de Gemeente Amsterdam heeft Reimert als aannemer in 2019 en 2020 nieuwe bestrating aangelegd in de nieuwbouwwijk Noorderkwartier in Amsterdam-Noord. Reimert heeft over sommige fases van het werk langer heeft gedaan dan in de aanbesteding was geprognotiseerd. De rechter stelt dat Reimert onvoldoende heeft onderbouwd dat zij kosten heeft gemaakt als gevolg van de vertraagde start. De daarop betrekking hebbende vordering wordt daarom afgewezen. De Gemeente kan tegenover Reimert geen aanspraak meer maken op de contractuele boete, omdat de Gemeente haar recht daartoe heeft verwerkt. (ECLI:NL:RBAMS:2024:6582, Rechtbank Amsterdam, Datum uitspraak 26 juni 2024, Datum publicatie 13 november 2024)

Verlenging exploitatieovereenkomst

De gemeente Oirschot heeft in 2014 een meervoudig onderhandse aanbesteding doorlopen voor het beheer en de exploitatie van sporthal [gedaagde] te [plaats]. De gemeente heeft [gedaagde] op 28 juni 2024 geïnformeerd dat zij niet bereid is om de exploitatieovereenkomst te verlengen. [gedaagde] stelt dat zij het standpunt inneemt dat de exploitatieovereenkomst doorloopt tot 31 december 2026, zodat zij het niet opportuun acht om een potentiële nieuwe beheerder in de gelegenheid te stellen de sporthal te bezichtigen. [gedaagde] zegt bovendien dat de sporthal algemeen toegankelijk is voor iedereen. De rechter vindt dat de gemeente met bezichtigingen in verband met een nieuwe exploitatie van de sporthal terecht bedoelt dat er ook bezichtiging dient plaats te vinden van bijvoorbeeld de technische installaties van de sporthal die niet zonder meer voor iedereen toegankelijk zijn. (ECLI:NL:RBOBR:2024:5459, Rechtbank Oost-Brabant, Datum uitspraak 13 november 2024, Datum publicatie 14 november 2024)

Wet open overheid

In deze uitspraak beoordeelt de rechtbank of de gemeente Tilburg een bestaande overeenkomst (gedeeltelijk) openbaar moet maken. Tilburg heeft het Woo-verzoek (verzoek op grond van de Wet open overheid) van eiseres afgewezen. De rechter stelt dat het uitgangspunt van de Woo is dat stukken openbaar worden gemaakt, tenzij een uitzonderingsgrond van toepassing is. Naar het oordeel van de rechter kan openbaarmaking van de overeenkomst in dit geval niet in zijn geheel worden geweigerd. Het opnemen van een bepaling in een overeenkomst over de vertrouwelijkheid daarvan, kan de Woo niet opzij zetten. Ten aanzien van de bedragen zoals die in de offerte zijn opgenomen bij de offerte, alsmede de bedragen genoemd op het polisblad is openbaarmaking terecht geweigerd. (ECLI:NL:RBZWB:2024:7489, Rechtbank Zeeland-West-Brabant, Datum uitspraak 4 november 2024, Datum publicatie 18 november 2024)

Grossmann | disproportionele eis

De gemeente Nuenen heeft een Europese openbare aanbestedingsprocedure gepubliceerd voor ledverlichting op vijf sportparken van de gemeente. De rechter stelt dat de stelling van de gemeente dat Aerolux haar recht heeft verwerkt om in dit stadium te klagen over het Programma van Eisen wordt verworpen. Van een situatie vergelijkbaar met die als aan de orde is in het Grossmannarrest, is volgens de rechter geen sprake. Ten aanzien van de eis, dat de armaturen uit één geheel moeten bestaan is Aerolux er volgens de rechter niet in geslaagd aannemelijk te maken dat deze disproportioneel is in de zin van artikel 2.75 Aw 2012 noch dat uitsluitend Signify in staat is aan die eis te voldoen.” (ECLI:NL:RBOBR:2024:5103, Rechtbank Oost-Brabant, Datum uitspraak 21 oktober 2024, Datum publicatie 6 november 2024)

Drempelwaarde | aanbestedingsplicht

De Gemeente Hilversum heeft een nationale openbare aanbestedingsprocedure aangekondigd voor de exploitatie van lichtmastreclames en reclameplaten. [eiseres] is met haar inschrijving op de tweede plaats geëindigd en meent dat aan de aanbestedingsprocedure fundamentele gebreken kleven. De rechter vindt dat de Gemeente de waarde van de concessieopdracht onjuist heeft geraamd. De opdracht had van meet af aan Europees moeten worden aanbesteed, omdat de geraamde waarde de drempelwaarde overschrijdt. Er is sprake van een fundamenteel gebrek in de door de Gemeente gevoerde procedure. De Gemeente wordt verboden de opdracht definitief aan [tussenkomende partij] te gunnen. (ECLI:NL:RBMNE:2024:5923, Rechtbank Midden-Nederland, Datum uitspraak18 oktober 2024, Datum publicatie 8 november 2024)

Motiveringsplicht | wezenlijke wijziging

In 2007 sloot ASPI een concessieovereenkomst voor snelwegen in Italië, die geldig was tot 2038. Na de instorting van de Morandi-brug in 2018, waarbij 43 doden vielen, werd ASPI beschuldigd van nalatig onderhoud en volgden onderhandelingen met de overheid over een schikking. In 2020 stelde ASPI een schikking voor met een financiële compensatie, veiligheidsverbeteringen en de overdracht van aandelen, die in 2021 werd goedgekeurd zonder formeel vast te stellen of ASPI tekortgeschoten was. De bestuursrechter vroeg het Hof van Justitie van de EU o.a. om te oordelen over de naleving van EU-regels bij wijzigingen van concessies zonder openbare aanbesteding. Het Hof stelt dat zulke wijzigingen alleen toegestaan zijn als de redenen duidelijk worden gemotiveerd, zodat betrokken partijen hun rechten kunnen verdedigen. (ARREST VAN HET HOF (Vijfde kamer) In zaak C‑683/22, 7 november 2024)

Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied  gunning via onderhandeling zonder voorafgaande bekendmaking

De Politie heeft het voornemen om de huidige Dienst 112 en de meldkamer telefoniesystemen ten behoeve van het telefoonnummer 112 te vervangen door het Meldkamercommunicatiesysteem (MKCS). De Politie is voornemens de opdracht voor het MKCS onder de uitzondering van artikel 2.16 van de Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied (ADV) te laten vallen. Grosc maakt bezwaar hiertegen. De rechter stelt dat aard van het 112-proces maximale garanties rechtvaardigt. Het openleggen van het huidige en het nieuwe systeem aan meerdere derden – ook als zij zijn gescreend en/of als met hen geheimhoudingsovereenkomsten zijn gesloten – brengt daarbij een verhoogd risico op het weglekken van informatie met zich. De rechter verbiedt de Politie niet om een verkenningstraject met KPN te starten. (ECLI:NL:RBDHA:2023:22297, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak, 29 december 2023, Datum publicatie 28 oktober 2024)

Geschiktheidseis | gunningscriterium

Op 29 maart 2024 heeft Waternet c.s. een nationale openbare aanbestedingsprocedure Vernieuwing glasvezel drinkwaterlocaties Waternet aangekondigd. Op 20 juni 2024 heeft Waternet c.s. aan Compass bij voorlopige gunningsbeslissing meegedeeld dat zij de winnende inschrijver is. Op 17 juli 2024 heeft Waternet c.s. echter aan Compass meegedeeld dat zij overgaat tot intrekking van de aanbesteding en dat zij voornemens is een nieuwe aanbesteding te organiseren. De rechter stelt dat Waternet vanwege een fundamenteel gebrek was gehouden de aanbesteding in te trekken. Dat Compass daardoor disproportioneel zou zijn geschaad, weegt niet mee. Een belangenafweging is immers bij een fundamenteel gebrek in de aanbesteding niet aan de orde. Een dergelijke aanbesteding kan hoe dan ook niet worden voortgezet. (ECLI:NL:RBAMS:2024:6342, Rechtbank Amsterdam, Datum uitspraak 8 oktober 2024, Datum publicatie 1 november 2024)

Intrekking dagvaarding

Aresa wilde de Staat verbieden een in geschil zijnde aanbestedingsprocedure voort te zetten omdat haar inschrijving niet zou voldoen aan de gestelde (referentie)eisen. In de dagvaarding heeft Aresa zich op het standpunt gesteld dat zij zich niet kan vinden in de onderbouwing van de Selectiebeslissing. Bij brief van 20 juni 2024 heeft Aresa de zaak ingetrokken. De rechter stelt dat niet aannemelijk geworden dat de reden voor de intrekking van het kort geding het gevolg is van doen of nalaten van de Staat. De Staat heeft onweersproken gesteld dat de aanbestedingsprocedure niet is opgeschort of ter heroverweging is geparkeerd. Naar het oordeel van de rechter is Aresa onder deze omstandigheden aan te merken als de in het ongelijk gestelde partij en hij veroordeelt Aresa in de proceskosten van 1.581 euro. (ECLI:NL:RBDHA:2024:17627, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak 30 augustus 2024, Datum publicatie 31 oktober 2024)