Mededinging

De Mededingingswet heeft als doel de concurrentie te bevorderen. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) handhaaft de wet en heeft als taak overtredingen van de Mededingingswet en het EU-Verdrag op te sporen. Op basis van deze wet, de Aanbestedingswet 2012, de Wet op het financieel toezicht en uitvoerende regelingen ziet de ACM erop toe dat marktdeelnemers zich houden aan de regels voor concurrentie en marktwerking. Meer informatie vindt u op:

Afstemming onder Mededingingswet

Bij inkooptrajecten kan sprake zijn van afstemming tussen aanbieders bij het uitbrengen van de offertes. Heeft een dergelijke afstemming invloed heeft op een goed verloop van de aanbestedingsprocedure dan is deze onder de Mededingingswet meestal verboden.

De meest voorkomende vormen van afstemming zijn:

• biedonderdrukking
• overbieding
• rotatiesystemen of marktverdelingen

Bij een ernstig vermoeden van afstemming kunt u een inschrijving bij een aanbestedingsprocedure als onregelmatig aanmerken. Dit betekent dat deze terzijde kan worden gelegd.

Autoriteit Consument en Markt (ACM)

De ACM helpt aanbestedende diensten bij het herkennen van afstemming tussen concurrenten bij inkooptrajecten.

Signalen ACM

ACM heeft in een brochure op een rij gezet welke signalen kunnen wijzen op verboden afspraken bij aanbestedingen. Ook geeft de ACM enkele tips over hoe afspraken tussen bedrijven te voorkomen.

Overtredingen melden

ACM is zeer gespitst op mogelijke afspraken bij aanbesteden. Het opsporen van dergelijke afspraken is lastig. Daarom roept de ACM aanbestedende diensten op om mogelijke overtredingen – eventueel anoniem – te  melden bij hun meldpunt.

Checklist OESO

Door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) is een checklist met signalen gemaakt om verboden afspraken te ontdekken. De meeste komen overeen met de rode vlaggen bij ACM, enkele zijn anders:

• Let op markten die gevoelig zijn voor afspraken, met weinig bieders, of een vrij gesloten markt.
• Let op indicaties dat bedrijven onderling communiceren.
• Let op relaties tussen bedrijven na gunning.

Geoorloofde afstemming

Als een marktpartij wil deelnemen aan een aanbesteding en is hij niet in staat de aanbestede opdracht zelfstandig uit te voeren dan kan hij ervoor kiezen samen met een concurrerend bedrijf in te schrijven. Hij dient zich dan wel te houden aan de regels voor combinatieovereenkomsten.

Uiteraard kan een marktpartij er ook voor kiezen om niet in combinatie in te schrijven maar als enige inschrijver en daarbij een beroep doen op derden voor dat deel van de opdracht dat hij niet zelf kan uitvoeren.

Meer informatie: Onderaanneming en combinatievorming

Wet Markt en Overheid

Overheid als marktpartij: Overheden concurreren regelmatig met bedrijven. Denk aan stadswachten die bedrijventerreinen beveiligen. Om concurrentievervalsing te voorkomen, moeten overheden zich aan gedragsregels houden. De gedragsregels gelden voor overheden die economische activiteiten verrichten. Zelf, of via hun overheidsbedrijven. Hierop is wel een aantal uitzonderingen. Onder een economische activiteit wordt verstaan iedere activiteit die bestaat uit het aanbieden van goederen en diensten op een markt, dat wil zeggen in concurrentie met ondernemingen. Dit is bijvoorbeeld aan de orde indien een overheidsorganisatie zich inschrijft op een aanbesteding.

De Wet Markt en Overheid  bevat 4 gedragsregels voor overheden die economische activiteiten verrichten. Dit om oneerlijke concurrentie door de overheid te voorkomen. De gedragsregels zijn:

• Kosten doorberekenen
  Overheden moeten alle kosten die zij maken voor een dienst doorberekenen in de prijs.
• Bevoordelingsverbod
  Overheden mogen hun eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen boven concurrerende ondernemingen.
• Gegevensgebruik
  Overheden mogen gegevens alleen gebruiken voor economische activiteiten, als andere bedrijven die gegevens ook onder dezelfde voorwaarden kunnen krijgen.
• Functiescheiding
  Heeft een overheid bij bepaalde diensten een bestuurlijke rol, en voert zij die diensten ook zelf uit? Dan mogen niet dezelfde personen betrokken zijn bij zowel het bestuur als de uitvoering.

Artikel 25h van de Mededingingswet (waarin de Wet Markt en Overheid is opgenomen) bepaalt wanneer de gedragsregels niet van toepassing zijn.

Gedragsregels zijn niet van toepassing op:

• Geheel of gedeeltelijk uitgezonderde sectoren: het lager en hoger onderwijs, sociale werkplaatsen en voor de publieke omroep
• Het verrichten van bepaalde economische activiteiten voor andere overheden ter uitvoering van de publiekrechtelijke taak (algemeen belang)

De ACM houdt toezicht op de naleving van deze gedragsregels en heeft een overzicht met voorbeelden van economische activiteiten opgesteld. In de Handreiking Wet Markt en Overheid staan de gedragsregels en de uitzonderingen hierop beschreven.

Wijziging Wet Markt en Overheid

De Rijksoverheid werkt momenteel aan een wijziging van de Wet M&O. De wet wordt aangescherpt en het tijdelijke karakter van de wet komt te vervallen. Hierdoor wordt de Wet M&O een vast onderdeel van de Mededingingswet. De geldigheidsduur hoeft daarom in het vervolg niet meer te worden verlengd. De huidige wet is verlengd tot 1 juli 2025.