Toekennen gewicht/waarde aan BPKV-criteria

Wanneer u zich laat leiden door de verwachte kosten van de marktpartijen krijgt u mogelijk een te hoge prijs voor het realiseren van uw wensen. Verder kunnen de gewichten variëren. Twee weken snellere levertijd hoeft niet twee keer zo veel punten op te leveren als één week levertijd.

Waarde toekennen

Waarde is een subjectieve grootheid en kan voor elke aanbesteding een andere hoogte hebben. De waarde van stil asfalt in een natuurgebied is bijvoorbeeld hoger, dan stil asfalt in een rumoerig industriegebied. Bij het vaststellen van de waarde is het zaak om waardebegrippen te hanteren die zo nauw mogelijk aansluiten bij het doel (het nut) van het project of het product of het doel van de aanbestedende dienst. Hoe beter de waardebegrippen hierop zijn afgestemd hoe zinvoller de waardebepaling is. Waarde kan op zeer uiteenlopende wijze aangegeven worden.

Waarde, prijs en kosten

Waarde, prijs en kosten zijn wezenlijk verschillende begrippen. De waarde is een subjectief principe en is voor elke aanbesteding verschillend. Kwantificeren van waarde gebeurt via het analyseren van nut. Prijs vertegenwoordigt de marktwaarde van een product en wordt vastgesteld aan de hand van vraag en aanbod. Zijn prijzen hoger dan de waarde, dan worden producten niet afgenomen. Men spreekt dan soms ook wel over vraaguitval. Kosten is een abstract economisch begrip. Het is de in geld uitgedrukte waarde van de middelen die horen bij de productie. Zijn de kosten voor ondernemers hoger dan de prijs die u ervoor over heeft, dan is het onwaarschijnlijk dat u het product geleverd krijgt.

Waarde als maat

De hoogte van de waarde van een BPKV criterium is daarom een maat voor de sturingskracht van het criterium om het doel te bereiken. Belangrijk is dat de waarden van de criteria onderling en met de prijs zijn afgestemd. Een te lage waarde betekent geen stimulans voor de inschrijver en een te hoge waarde kan strategisch inschrijfgedrag uitlokken.

Het toekennen van monetaire waarde aan een BPKV criterium, zoals bij gunnen op waarde plaatsvindt, maakt direct de relatie met de prijs duidelijk. Bij puntentoekenning is enig rekenwerk vereist om de relatie helder te maken.

AHP methode

In een Analytisch Hiërarchisch Proces vergelijkt het beoordelingsteam BPKV criteria paarsgewijs met elkaar. Op basis van deze vergelijkingen van het relatieve belang worden waarden gekoppeld aan de criteria die onderling in redelijke verhouding staan. Vooral als meer dan drie criteria gewaardeerd moeten worden is deze methode geschikt om tot een consistent geheel van weegfactoren te komen. Ook minder deskundige leden van een beoordelingsteam kunnen met deze methode relatief snel een oordeel geven. De methode is ontwikkeld door de Belastingdienst en is via PIANOo ter beschikking gesteld aan alle aanbestedende diensten.

Tool en toelichting: AHP-beslissingsmethodiek

Maatschappelijke kosten

Maatschappelijke kosten kunnen indicatief zijn voor de waarde van een BPKV criterium. Daarvoor kunt u gebruik maken van waarderingskengetallen. Gebruik deze wel alleen in die situaties waarvoor zij zijn opgesteld.

Algemene leidraad voor maatschappelijke kosten-batenanalyse op cpb.nl

Grenswaarde berekenen

Een aanbestedende dienst mag in principe zelf het gewicht van een criterium bepalen. Maar het mag geen verkapt laagste prijs aanbesteding zijn. Dus het gewicht of de gewichten mogen niet zodanig laag zijn dat het vrijwel onmogelijk is om op BPKV-criteria een aanbesteding te winnen.

Hiervoor zou de BPKV grenswaarde berekend kunnen worden. De BPKV grenswaarde is het percentage dat de inschrijver met de hoogste kwaliteit duurder mag zijn dan een inschrijver die maar net voldoet aan de kwaliteitseisen. In de zaak Zevenaar bedroeg de BPKV grenswaarde circa 6%. Volgens de rechtbank was dit een verpakte laagste prijs aanbesteding.

Bij welke BPKV grenswaarde er geen sprake meer is van een verkapte laagste prijs aanbesteding zijn geen richtlijnen beschikbaar. Het valt wel op dat bij veel BPKV aanbestedingen de laagste prijs wint, maar wel met een hoge BPKV score. Er blijkt nauwelijks een relatie te bestaan tussen de EMVI scores en de ingediende prijzen. Het lijkt erop dat inschrijvers die zich sterk richten op kwaliteit (BPKV) ook een lage prijs realiseren.

Uitspraak rechtbank Gelderland op rechtspraak.nl