Europees mobiliteitsbeleid en wetgeving

Clean Vehicles Directive

Eén van de belangrijkste Europese richtlijnen is de Europese Richtlijn 2019/1161/EU, ook Clean Vehicles Directive (CVD) genoemd. Deze richtlijn is geimplementeerd in de nationale Regeling bevordering schone wegvoertuigen. 

Verder op deze pagina:
ESR-verordening
ETS voor mobiliteit
Richtlijn Hernieuw bare Energie (REDIII)
Euro 7/VII
Alternative Fuels Infrastructure Regulation
Fuel Quality Directive (FQD)

ESR-verordening

De ESR-verordening (Effort Sharing Regulation) vormt samen met het EU ETS de hoeksteen van het Europese klimaatbeleid. In de ESR zijn nationale reductiedoelstellingen (t.o.v. 2005) vastgelegd die betrekking hebben op de niet-ETS sectoren (gebouwde omgeving, landbouw, mobiliteit, industrie buiten ETS).

Inhoud:

• voor Nederland voor 2030 een reductiedoelstelling van 48% in plaats van 36% ten opzichte van 1990. (Europese Commissie, 2021).
• de lidstaten zijn vrij om zelf invulling te geven aan de reductiedoelstelling.

Vaststelling CO2-emissienormen

Om de hogere EU doelen te halen heeft de Europese Commissie voorgesteld om de eisen voor CO2-uitstoot voor personenvoertuigen en bestelbussen aan te scherpen (Verordening 2019/631).

Dit moet leiden tot het:

• voor fabrikanten aantrekkelijker maken om meer alternatieve brandstoffen of voertuigen op de markt te brengen.
• stimuleren van innovatie voor nulemissie voertuigen
• verlagen van de aanschafkosten van dergelijke alternatieven voor consumenten verlagen.

Reductiedoelen

• voor 2025: reductiedoel voor zowel personenvoertuigen als bestelbussen blijft 15%.
• voor 2030:  voor auto’s omhoog van 37,5% naar 55%, voor busjes van 31% naar 50%.
• voor 2035: voor beide vervoersmiddelen is 100% reductie voorgesteld.

Als het voorstel wordt aangenomen zal het effect hebben op fabrikanten, maar ook direct bijdragen aan doelstellingen die voor overheden gelden.

ETS voor mobiliteit

Volgens de Europese Commissie kan het EU-brede doel van -55% ten opzichte van 1990 niet worden gehaald zonder een significante daling van de uitstoot door gebouwen en mobiliteit. Voor deze 2 sectoren heeft de Commissie een apart emissiehandelssysteem voorgesteld dat:

• brandstofleveranciers verplicht worden om rechten te kopen voor de hoeveelheid brandstof die ze in die sectoren op de markt brengen.
• leveranciers zijn verantwoordelijk voor het rapporteren van de hoeveelheid geleverde brandstof en het inleveren van de corresponderende rechten.

Het ETS komt in aanvulling op het ESR, dat nationale reductiedoelstellingen voorschrijft en ook blijft gelden voor de gebouwde omgeving en transport. Het plan is om het systeem – dat verder gelijk is aan het reeds bestaande EU ETS - vanaf 2025 in te laten gaan.

Richtlijn Hernieuwbare Energie (REDIII)

Het REDIII voorstel uit het Fit-for-55 pakket heeft voor transport het doel om in 2030 de CO2-uitstoot 13% te verminderen ten opzichte van 1990. De methodologie verschuift van volume doelstelling op basis van energie-inhoud naar CO2-intensiteit.

Inhoud:

• de 13% doelstelling is ongeveer een verdubbeling met het vorige doel (dat nog op energie-inhoud was gebaseerd).
• de subdoelstelling voor geavanceerde biobrandstoffen wordt verhoogd van 3,5% met dubbeltelling naar 2,2% zonder dubbeltelling in 2030.

De Commissie stelt dus voor om de dubbeltelling in de methodologie te beëindigen. Aangezien de RED een richtlijn is die nationale implementatie vereist, is het nog niet zeker dat (indien het voorstel wordt aangenomen) Nederland ook afstapt van de dubbeltelling.

Richtlijn Hernieuwbare Energie (RED II)

De Richtlijn Hernieuwbare Energie (REDII) stelt een bepaald aandeel hernieuwbare energie in transport en een subdoel voor geavanceerde hernieuwbare brandstoffen. De REDII schrijft voor dat:

• brandstofleveranciers minimaal 14% hernieuwbare energie realiseren in vervoer.
• er een subdoelstelling en limieten gelden voor de inzet van specifieke soorten hernieuwbare energie.

In 2021 is de implementatie van de RED goedgekeurd door de Eerste en Tweede kamer. De Richtlijn is opgenomen in de Wet milieubeheer.

Euro 7/VII

De Europese Commissie is bezig met een voorstel voor de nieuwe emissienorm voor personenauto’s en bestelwagens (Euro 7) en zware bedrijfsvoertuigen (Euro VII). Deze emissienorm is de opvolger van de huidige Euro 6/VI-emissienorm. Het bepaalt de vastgestelde limietwaarden voor luchtverontreinigende emissies, waar ieder voertuig dat op de Europese markt komt aan moet voldoen.

Alternative Fuels Infrastructure Regulation

In het voorstel binnen het Fit for 55 pakket, wordt de Alternative Fuel Infrastructure Directive (AFID) veranderd van Richtlijn in Verordening (van AFID naar Alternative Fuels Infrastructure Regulation) en krijgt daardoor een directere toepassing binnen lidstaten. De AFID is in Nederland vastgelegd in het Besluit infrastructuur alternatieve brandstoffen (AFIR).

De nadruk van de AFIR ligt op elektrisch laden voor personenvervoer en elektrisch en waterstof voor zwaar vervoer:

• nationale, vlootgebaseerde doelstellingen voor personenvervoer zijn minimaal 1 kW output/EV en minimaal 0,66 kW output/PHEV.
• voor vrachtverkeer moeten er zowel waterstof (min. 700 bar) als elektrische laadpunten komen, vooral langs het TEN-T netwerk en stedelijke knooppunten.
• de doelstellingen zijn op afstand gebaseerd (elke x kilometer). In 2030 moet elke Safe & Secure parkeerzone een laadstation voor zware voertuigen hebben (100 kW).
• voor LNG geldt dat het LNG-netwerk langs het TEN-T netwerk voor 2025 gecomplementeerd moet worden op basis van de eerdere doelstelling van de AFID, maar de AFIR kent geen nieuwe doelstelling of hogere ambitie. Na 2025 geldt de verplichting niet meer.

Fuel Quality Directive (FQD)

De Fuel Quality Directive (FQD, Richtlijn Brandstofkwaliteit) poogt via brandstofleveranciers de uitstoot in de gehele productieketen te verminderen. De FQD kent naast brandstofspecificaties ook een reductiedoelstelling voor de gemiddelde broeikasgasintensiteit van brandstoffen. De FQD schept ook het kader en het maximale percentage voor bijmenging van biobrandstoffen bij conventionele brandstoffen. De FQD is in Nederland opgenomen in de Wet milieubeheer.