Afzonderlijke operationele eenheid
Afzonderlijke operationele eenheden binnen aanbestedende diensten komen veel voor. Zo zijn er binnen de rechtspersoon de Staat, de departementen en daaronder vallende directoraten-generaal, directies en agentschappen. Niet alleen doet zich dit voor bij de Rijksoverheid maar ook binnen provincies en gemeenten (zoals stadsdeelgemeenten).
Of er sprake is van een afzonderlijke operationele eenheid binnen een rechtspersoon is vooral van belang voor de waardebepaling van opdrachten. Dit is vooral van belang voor de waardebepaling van opdrachten. Bij het toetsen aan de aanbestedingsdrempels bent u als aanbestedende dienst immers verplicht de waarde van alle regelmatig terugkerende of gelijksoortige overheidsopdrachten bij elkaar op te tellen.
Criteria volgens de Richtlijn 2014/24/EU
Er is sprake van een afzonderlijke operationele eenheid indien de afzonderlijke operationele eenheid ten aanzien van haar eigen inkoopbehoefte:
- de aanbestedingsprocedures leidt en de besluiten tot aankoop neemt;
- over een eigen budgetonderdeel voor de betrokken aanbestedingen beschikt;
- zelf het contract sluit, en;
- en dat bekostigt uit een budget waarover zij beschikt.
Dit alles vraagt echter wel om consistent handelen van zowel de (overkoepelende) aanbestedende dienst als de afzonderlijke operationele eenheid.
Wanneer de (overkoepelende) aanbestedende dienst bijvoorbeeld gesprekken voert over prijscondities met aanbieders uit de markt (voor de inkoopbehoefte van de afzonderlijke operationele eenheid), dan is er geen sprake van een afzonderlijke operationele eenheid.
Indien de afzonderlijke operationele eenheid het de ene keer zelf wil doen, maar de andere keer meelift met een aanbesteding die de (overkoepelende) aanbestedende dienst in de markt zet, dan is er ook geen sprake van een afzonderlijke operationele eenheid.
Gevolgen voor de praktijk
Indien een organisatie aan alle criteria voldoet, dan mag uw organisatie zich als afzonderlijke operationele eenheid beperken tot de eigen inkopen bij de waardebepaling van een opdracht. Deze hoeft u dan niet bij de 'moeder' aanbestedende dienst te tellen. Uiteraard mag de afzonderlijke operationele eenheid wel - vrijwillig - meedoen met (raam)overeenkomsten, die door de aanbestedende 'moeder' dienst worden gesloten. Deze (grotere) raamovereenkomsten worden meestal Europees aanbesteed.
De Europese Commissie heeft in bijlage 1 van Richtlijn 2014/EU een overzicht van publiekrechtelijke instellingen, nutsbedrijven en aanbestedende diensten binnen de centrale overheid voor alle lidstaten van de Europese Unie gepubliceerd. Deze lijst is niet limitatief. De lijst is niet meer dan een momentopname en is dus ook meestal niet actueel. De criteria uit de Aanbestedingswet 2012 bepalen of uw organisatie een publiekrechtelijke instelling of een andere aanbestedende dienst is, niet de vermelding op de lijst. Dit betekent dat de status van de beide lijsten niet anders dan indicatief kan zijn.
Maak of koopbeslissing
PIANOo heeft het overzicht Maak of koopbeslissing gemaakt met informatie om de maak- koopbeslissing te kunnen maken en de voor- en nadelen van het zelf uitvoeren of uitbesteden. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen zuiver-inbesteden of quasi-inbesteden. Beide worden beschouwd als varianten van het zelf uitvoeren van de activiteiten.