Eiseres mag niet worden uitgesloten wegens overschrijding datum bij open house (week 10)

Feiten en omstandigheden

De gemeenten Houten, IJsselstein, Lopik, Nieuwegein en Vijfheerenlanden hebben samen een inkoopprocedure georganiseerd voor de inkoop van huishoudelijke ondersteuning op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). [eiseres sub 1] heeft ingeschreven op deze inkoopprocedure. Nadat de opdracht voorlopig aan [eiseres sub 1] was gegund, hebben de gemeenten aan [eiseres sub 1] laten weten dat zij definitief niet tot gunning van de opdracht aan [eiseres sub 1] zullen overgaan, omdat [eiseres sub 1] niet op tijd alle bewijsstukken heeft overgelegd en daardoor niet heeft aangetoond dat er geen uitsluitingsgronden van toepassing zijn zoals [eiseres sub 1] heeft verklaard in het door haar bij de inschrijving ingediende Uniform Europees Aanbestedingsdocument (hierna: UEA). In dit kort geding gaat het om de beantwoording van de vraag of de gemeenten terecht tot deze beslissing hebben kunnen komen. Geoordeeld wordt dat dat niet zo is. De rechter zegt o.a.:

Open house

“De gemeenten voeren aan dat zij op grond van de aanbestedingsrechtelijke beginselen (het gelijkheids-, transparantie-, en het non-discriminatiebeginsel) verplicht zijn om inschrijvers gelijk te behandelen en dat dit meebrengt dat het hen niet is toegestaan om [eiseres sub 1] nog een extra termijn voor het overleggen van de Verklaring Betalingsgedrag te geven. Aan alle inschrijvers is dezelfde (verlengde) termijn als aan [eiseres sub 1] gegeven. Het zou volgens de gemeenten niet eerlijk zijn ten opzichte van die andere inschrijvers als [eiseres sub 1] als enige inschrijver een ruimere termijn krijgt. Dit standpunt van de gemeenten gaat niet op, omdat de aanbestedingsrechtelijke beginselen in dit geval niet van toepassing zijn. Dat komt omdat de inkoopprocedure voor perceel 1 (feitelijk) geen aanbestedingsprocedure is. Ook niet de zogenaamde SAS procedure waarvoor het verlichte aanbestedingsregime geldt. Weliswaar is in 2.1. van het Inkoopdocument vermeld dat voor alle percelen sprake is van een SAS procedure. Voor de kwalificatie van de inkoopprocedure is het echter niet (alleen) van belang welke naam de gemeenten daaraan geven, maar vooral of de inhoud en strekking van de inkoopprocedure neerkomen op een SAS procedure. Bij perceel 1 is daarvan geen sprake. Bij dat perceel is sprake van een open house procedure.”

Sanctie wel toegestaan

“Gemeenten mogen aan termijnoverschrijding wel een sanctie verbinden, maar moeten daarbij wel de maatstaven van redelijkheid en billijkheid en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur in acht nemen. Het gaat in dit geval om bewijsstukken die moeten worden verstrekt om te kunnen beoordelen of er geen sprake is van uitsluitingsgronden. Die bewijsstukken zullen moeten worden verstrekt voordat er definitief kan worden gegund.”

Redelijkheid en billijkheid

De maatstaven van redelijkheid en billijkheid, het zorgvuldigheidsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel brengen in dit geval met zich mee dat het de gemeenten niet is toegestaan om aan de overschrijding van de in de brief van 9 oktober 2024 genoemde (verlengde) termijn de sanctie te verbinden dat niet is aangetoond dat aan alle uitsluitingsgronden is voldaan. Dat is in de gegeven omstandigheden een te ingrijpende en onevenredige sanctie. Daarbij worden de volgende omstandigheden meegewogen.

De Verklaring Betalingsgedrag bevestigt dat [eiseres sub 1] in het UEA juist verklaarde dat de uitsluitingsgrond inzake het betalen van de belastingen en de sociale zekerheidspremies niet op haar van toepassing is.

De Verklaring Betalingsgedrag is slechts 5 dagen na de door de gemeenten gestelde termijn verstrekt. Er is dus geen sprake van grote termijnoverschrijding,

Er zijn geen concurrenten die worden benadeeld als de Verklaring Betalingsgedrag in behandeling wordt genomen.

[eiseres sub 1] is alleen actief in de gemeenten die de inkoopprocedure hebben georganiseerd en doet dat al sinds 2021.

Er is geen mogelijkheid voor (tussentijdse) instroom van nieuwe opdrachtnemers tijdens de contractperiode11. De raamovereenkomst voor perceel 1 wordt aangegaan voor een duur van 3 jaar met de mogelijkheid van verlenging met 3 keer 2 jaar. De maximale duur is dus 9 jaar. [eiseres sub 1] zou daardoor dus mogelijk 9 jaar lang geen wmo-zorg kunnen verlenen in de gemeenten, waardoor haar bedrijfsvoering (mede) gelet op het feit dat zij alleen actief is in de gemeenten, in gevaar komt en een faillissement dreigt.

De gemeenten hebben niet gemotiveerd onderbouwd dat, zoals zij aanvoeren, hun interne planning het onmogelijk maakte na 31 oktober 2024 nog extra tijd aan [eiseres sub 1] te gunnen voor het verstrekken van de Verklaring Betalingsgedrag. Integendeel, niet valt in te zien dat er onvoldoende tijd was om de raamovereenkomst vóór 1 januari 2025 te sluiten. De raamovereenkomst lag in concept al klaar.

De conclusie is dat de gemeenten de op 5 november 2024 door [eiseres sub 1] overgelegde Verklaring Betalingsgedrag van 4 november 2024 alsnog in behandeling moet nemen en bij de beoordeling van de inschrijving van [eiseres sub 1] moet betrekken.

(VdLC publishers/consultants BV, 12 maart 2025)

Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl