Opdrachtgeven en financiering duurzame gebouwen

Op deze pagina:
Professioneel opdrachtgeverschap
Het voortraject
Split incentive en shared incentive
Subsidie en financiering

Professioneel opdrachtgeverschap

Opdrachtgeverschap is de verbinding tussen de kerntaak van een organisatie en de inkoop van gebouwen die nodig zijn om in deze kerntaak te voorzien. Door professioneel opdrachtgeverschap kan inkoop van gebouwen ingezet worden om beleidsdoelen van organisaties effectief en efficiënt te behalen.

‘de wijze waarop een organisatie in de publieke sector ten aanzien van haar verantwoordelijkheden in de gebouwde omgeving haar interactie met de markt intern en extern vormgeeft en ten uitvoer brengt.’, aldus Professor Marleen Hermans.

Professioneel opdrachtgeverschap is te omschrijven aan de hand van 4 facetten:

• Samenwerking met marktpartijen, door specificeren, aanbesteden, contracteren, contract- en leveranciers-management.
• Bijdrage van de samenwerking met marktpartijen aan eigen organisatiedoelen, op een efficiënte en effectieve manier en binnen publieke spelregels.
• Bijdrage van de samenwerking met de markt aan het goed bedienen van de gebruikers.
• Bijdrage van de samenwerking met de markt aan het beantwoorden van maatschappelijke en politieke verwachtingen

Het voortraject

Het voortraject bij maatschappelijk vastgoed is enorm belangrijk want:

• Het eigenaarschap, beheer en gebruik kan op verschillende plaatsen zijn belegd.
• Meerdere partijen kunnen betrokken zijn bij de besluitvorming, zoals de wethouder, gemeenteraad en het schoolbestuur.
• De financiering kan deels binnen en deels buiten een organisatie liggen (bij scholen ligt de investering voor bouw bij de gemeente, voor onderhoud en gebruikskosten bij de betreffende school).
• Binnen een organisatie kunnen verschillende afdelingen het budget voor onderhoud en investeringen beheren.

Het betrekken van stakeholders helpt om de verschillende belangen, gebruikersbehoeften, eisen en wensen in kaart te brengen en draagvlak te creëren.  

Meer informatie over Intern Opdrachtgeverschap: Van MVI naar MVOI.

Split incentive en shared incentive

Het kan zijn dat de eigenaar van het gebouw investeert in duurzame maatregelen en de huurder of gebruiker daardoor profiteert van een lagere energierekening. De eigenaar verdient de investering dus niet terug. Dit verdeelde motief, ook wel ‘split incentive’, kan een drempel zijn voor verduurzaming.

Er kunnen dan aanvullende afspraken nodig zijn. Naast het (gedeeltelijk) doorberekenen van de huur, kan ook gekeken worden naar aanvullingen op of in de huurovereenkomst (allonge) hoe er een gezamenlijk voordeel of ‘shared incentive’ te behalen valt. Bijvoorbeeld door in de dialoogfase te zoeken naar gemeenschappelijke doelen.

Subsidie en financiering

De financiering van maatschappelijk vastgoed staat vaak onder druk. Een effect dat het gevolg kan zijn van onvoldoende vooronderzoek en kan leiden tot  het afzwakken van (duurzaamheids)ambities of uitstellen van onderhoud.

Er zijn voor verduurzaming verschillende subsidieregelingen beschikbaar. Bijvoorbeeld voor eigenaren van maatschappelijk vastgoed (DUMAVA), voor PO/VO scholen (SUVIS), sportaccommodaties (BOSA) of energiebesparing of -opwekking (ISDE of SDE++). Na aftrek van de verwachte besparingen en eventuele subsidies, blijven de meerkosten over. Het kan helpen om bij investeringsbeslissingen niet alleen het financiële plaatje, maar ook de (meerjarige) maatschappelijke meerwaarde mee te wegen.

Subsidie- en financieringswijzer

De subsidie- en financieringswijzer geeft een overzicht van regelingen die RVO in opdracht van diverse ministeries en de Europese Unie uitvoert. Zo kunnen eigenaren van maatschappelijk vastgoed subsidie krijgen voor energieadvies, een energielabel en verduurzamingsmaatregelen en kunnen gemeentes, provincies en waterschappen een bijdrage aanvragen voor klimaatadaptatiemaatregelen. Onderzoek ook of er regionale subsidieregelingen zijn.