Overzicht (vermeende) integriteitsovertredingen

Op deze pagina:
Gevangenisstraf frauderende ambtenaren
Cel voor ambtenaar voor omkoping
Omvangrijke fraudezaak
Indienen valse facturen door inkoper
Integriteitsschending
Omkoping van ambtenaren door automobielhandelaren
Schijn-inschrijvingen
Overtreding regels aanbesteding
Bedrijf discrimineert
Medewerker dient 2 partijen
Geen gelijke kansen, wijzigen van bestek na aankondiging
Ingehuurde adviseur dient 2 belangen
Ambtelijke top V&J passeert interne jurist bij aanbesteding
ICT-leverancier fraudeerde met aanbestedingen
Geen marktwerking gecreëerd, geen percelen

Gevangenisstraf frauderende ambtenaren 

Drie voormalige medewerkers van de gemeente Amsterdam zijn schuldig bevonden aan ambtelijke corruptie. De mannen hebben hun positie als ambtenaar misbruikt om zichzelf te verrijken. Zij namen giften aan en gaven aannemers in ruil een voorkeursbehandeling bij de vergunning van gemeentelijke opdrachten. Twee van hen hebben daarnaast hun ambtsgeheim geschonden. (oktober 2022)

Cel voor ambtenaar voor omkoping

Een ambtenaar die voor 68.000 euro aan spullen kreeg van stratenmakersbedrijven zodat hij ze opdrachten zou gunnen, is veroordeeld tot 5 maanden celstraf. Twee andere ambtenaren die voor kleinere bedragen werden omgekocht, komen er vanaf met taakstraffen. De opzichter van stadsdeel West in Amsterdam maakte misbruik van zijn positie om in ruil voor giften of beloftes stratenmakerswerk te gunnen aan verschillende bedrijven. (januari 2022)

Omvangrijke fraudezaak

In een omvangrijke fraudezaak, waarin de Rotterdamse woningcorporatie Vestia het slachtoffer was, zijn 19 personen en 14 bedrijven veroordeeld voor omkoping, oplichting, valsheid in geschrifte en witwassen. Bij aanbestedingen zocht de Vestia-medewerker een relatief ‘dure’ partij uit, om vervolgens te vertellen aan een van de frauderende bedrijven tot welke prijs het kon meedingen om de opdracht te krijgen. De winnende offerte was in die gevallen duizenden, soms tienduizenden euro’s hoger dan de kosten die gemoeid waren met het daadwerkelijk uitvoeren van het werk. Soms ook werd er buiten het aanbestedingstraject om opdrachten gegund aan bedrijven die bereid waren iets extra’s te betalen. Die extra betalingen – steekpenningen – werden daarna verdeeld tussen de Vestia-medewerkers en de tussenpersoon. (december 2021)

Indienen valse facturen door inkoper

In 2019 is de Kamer geinformeerd over de maatregelen die de minister heeft genomen aangaande een integriteitsincident binnen Rijkswaterstaat (RWS). Een medewerker van RWS heeft vanaf 2012 valse facturen ingediend, waarmee een bedrag is gemoeid van circa 2,3 miljoen euro. Na bekendwording in maart 2019 is direct gestart met een intern onderzoek. Op basis van dit onderzoek is vastgesteld dat de fraude heeft plaatsgevonden door middel van het indienen van valse facturen via het zogenoemde proces van de light inkopen. Dit zijn onder meer eenvoudige inkoopopdrachten voor producten of diensten tot een maximum van 15.000 euro exclusief BTW. Het politie onderzoek is binnenkort afgerond, waarna wordt beslist over het instellen van vervolging. Tevens heeft een extern bureau in opdracht van RWS onderzoek gedaan naar het inkoop- en betaalproces.

Integriteitsschending

Op 11 januari 2018 deed de Centrale Raad van Beroep uitspraak inzake een integriteitsschending. De gemeente Rotterdam heeft in april 2015 een medewerker wegens ernstig plichtverzuim ontslagen. Dit naar aanleiding van onregelmatigheden bij de aanbestedingen van ICT beheer in 2009. De medewerker heeft onder meer bij een bedrijf functieprofielen opgevraagd en deze ongewijzigd verwerkt in het bestek. Tevens heeft dit bedrijf de offerteaanvraag eerder toegezonden gekregen dan de andere bedrijven. Het doel van een aanbestedingsprocedure is dat ondernemers met gelijke kansen in kunnen schrijven op overheidsopdrachten. Dit was nu niet het geval. De Centrale Raad van Beroep is van oordeel dat gelet op ernst van de gedragingen en de terecht gestelde hoge eisen van betrouwbaarheid en integriteit van ambtenaren, de medewerker terecht is ontslagen.

Omkoping van ambtenaren door automobielhandelaren

In deze zaak zijn meerdere autohandels betrokken. Ook is tot vervolging van enkele ambtenaren overgegaan.

Pon's Automobielhandel

In 2016 heeft het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie (OM) de omkopingszaak tegen Pon's Automobielhandel afgerond met een transactie van 12 miljoen euro. Het bedrijf voorkomt daarmee verdere strafvervolging vanwege omkoping van politie- en defensieambtenaren die betrokken waren bij het wagenparkbeheer of de aanbesteding van dienstauto's in de periode 2001- 2011. De omkoping bestond uit het verlenen van ongeoorloofde giften aan ambtenaren. De Rijksrecherche begon in maart 2012 met dit onderzoek, dat heeft geleid tot een strafdossier tegen politie- en defensieambtenaren en een aantal autobedrijven.

Peugeot

Het OM heeft in dezelfde omkopingsonderzoek waarin ook Peugeot verdachte is, afgerond met een transactie van 2 miljoen euro. Daarmee voorkomt de auto-importeur verdere strafvervolging vanwege omkoping van een defensieambtenaar in de periode 2001-2012. Het OM verwijt Peugeot ongeoorloofde giften aan deze ambtenaar te hebben verstrekt. Het ging daarbij om het goedkoop leasen van auto's en het uitnodigen van de ambtenaar op buitenlandse (snoep)reizen. De ambtenaar onderhield nauwe banden met de automobielsector en was betrokken bij het wagenparkbeheer.

Renault

Het OM heeft het omkopingsonderzoek waarin Renault verdachte is, afgerond met een transactie van twee miljoen euro. Daarmee voorkomt de auto-importeur verdere strafvervolging vanwege omkoping van een defensieambtenaar in de periode 2004-2012. Het OM verwijt Renault betrokken te zijn geweest bij het verstrekken van ongeoorloofde giften aan deze ambtenaar.

Vervolging ambtenaren

Op 22 februari 2018 zijn 6 verdachte ambtenaren tot celstraf en taakstraffen voor corruptie veroordeeld. In 2015 maakte het OM bekend dat politieambtenaren en ambtenaren van Defensie strafrechtelijk worden vervolgd wegens corruptie. De straffen zijn: 12 maanden gevangenisstraf voor de hoofdverdachte; 150 uur taakstraf voor de oud-politieambtenaar; 40 uur taakstraf voor de oud-medewerker van de auto-importeur, een voorwaardelijke taakstraf van 40 uur voor de oud-politieambtenaar; een voorwaardelijke taakstraf van 40 uur voor twee oud-defensieambtenaren. Vijf andere verdachten zijn vrijgesproken van de verdenkingen.

Schijn-inschrijvingen

ACM heeft op in 2010 boetes opgelegd aan bouwbedrijf Janssen de Jong en Aanneming- en wegenbouwbedrijf Limburg voor voor overtreding van het kartelverbod. De bouwbedrijven hadden bij 11 aanbestedingen tussen maart 2008 en december 2008 inschrijfcijfers afgestemd en informatie uitgewisseld over hun voorgenomen inschrijfgedrag. Zo kon het bedrijf dat de opdracht niet wilde, hoger inschrijven. De opdrachtgever van de aanbesteding werd op deze manier misleid. Hij kreeg geen prijzen van de aannemers die zelfstandig berekend waren. De rechtbank bevestigt dat de bedrijven op deze manier het kartelverbod hebben overtreden. Afstemming bij aanbestedingen beperkt de concurrentie. Daarom vindt de rechter het beroep van Janssen de Jong ongegrond. De rechter vindt deze overtreding minder ernstig dan verboden vooroverleg bij aanbesteding (bid-rigging). De rechter heeft in zijn uitspraak van juni 2016 de opgelegde boete verlaagd.

Overtreding regels aanbesteding

Een medewerker van de aanbestedende dienst heeft de door de aanbestedende dienst opgestelde regels in de aanbesteding overtreden, waarna de aanbestedende dienst heeft besloten vanwege schending van het non-discriminatiebeginsel en het transparantiebeginsel over te gaan tot intrekking van de aanbesteding. De intrekking is bij de voorzieningenrechter betwist. Deze overweegt dat de aanbestedingsstukken duidelijk zijn over het gegeven dat inschrijvers bij of ten behoeve van het RVB werkzame personen niet over de aanbesteding mogen benaderen, dat inschrijvingen anoniem worden beoordeeld én dat de kwalitatieve beoordeling van de inschrijvingen zal plaatsvinden zonder dat de beoordelaars kennis hebben van de prijzen van de inschrijvers. De voorzieningenrechter is van oordeel dat de intrekking van de aanbestedingsprocedure gerechtvaardigd is.

Uitspraken rechtspraak.nl:
Uitspraak rechtbank Den Haag 8 juni 2016 (6249 
Uitspraak rechtbank Den Haag 8 juni 2016 (6248)  

Bedrijf discrimineert

Op 25 april 2016 heeft de kantonrechter een ondernemer uit Drachten opgelegd, omdat hij een homoseksuele stagiair had geweigerd. Gelet hierop heeft de gemeente Drachten besloten om voor de periode van een jaar af te zien van het doen van aankopen bij het bedrijf. Wanneer een bedrijf aantoonbaar discrimineert en niet-integer gedrag vertoont, kan op basis van het gemeentelijk inkoop- en aanbestedingsbeleid besloten worden geen zaken meer met het bedrijf te doen. Dit sluit aan bij wat hierover is geregeld in de Aanbestedingswet 2012 (artikel 2.87).

Medewerker dient 2 partijen

Zeven medewerkers van NS zijn in mei 2015 op non-actief gesteld of anderszins gestraft voor voor hun betrokkenheid bij onregelmatigheden bij de aanbesteding van het openbaar vervoer in Limburg. Tegen de medewerkers zijn arbeidsrechtelijke maatregelen getroffen. NS-dochter Qbuzz maakte zich schuldig aan bedrijfsspionage door via een schijnconstructie een medewerker van concurrent Veolia in te huren. Ook is besloten tot onderzoek naar integriteit en ethiek binnen NS.

Geen gelijke kansen, wijzigen van bestek na aankondiging

In oktober 2015 publiceert de parlementaire enquêtecommissie Fyra het Rapport Reiziger in de kou. In december 2003 leverden 2 marktpartijen hun eindbod in voor de levering van hogesnelheidslijnen. Enkele dagen later kregen beide inschrijvers het verzoek om een nieuw bod uit te brengen, waarbij het aantal te produceren treinstellen verlaagd werd van 19 naar 14. Eén marktpartij haakte af, de andere marktpartij wijzigde zijn inschrijving wel. Op verzoek van de NS zou de overgebleven marktpartij in haar aanbod de snelheid hebben opgeschroefd naar 250 kilometer per uur, terwijl dit aan de andere inschrijver in die fase niet gevraagd was. Commissievoorzitter Madeleine van Toorenburg van de parlementaire enquêtecommissie Fyra concludeerde dat de aanbesteding 'rommelig' was verlopen. Verschillende formele fases van de procedures waren niet goed van elkaar gescheiden. Het wijzigen van de uitvraag na de definitieve sluiting en een ongelijk speelveld creëren staat haaks op de beginselen van het aanbestedingsrecht.

Ingehuurde adviseur dient 2 belangen

Het samenwerkingsverband Drechtssteden spande in 2015 een rechtszaak aan tegen een voormalig (externe) IT-specialist die verantwoordelijk was voor de aanschaf van nieuwe servers. De IT-specialist leidde de aanbesteding van 8 nieuwe servers en was betrokken bij de gunning van de opdracht aan een fabrikant. De rechtbank oordeelde dat de aanbestedende dienst buitensporig veel heeft betaald voor de servers. De rechtbank bepaalt in haar uitspraak van juni 2016 dat de IT-specialist heeft samengespannen met een tussenleverancier en veroordeelde hem tot betaling van bijna 500.000 euro.

Ambtelijke top V&J passeert interne jurist bij aanbesteding

In juni 2015 bleek dat Justitie was gewaarschuwd voor een mislukt ICT-project, maar dat de ambtelijke top van het ministerie van Justitie en Veiligheid een geheime aanbesteding voor een ICT-project doorgedrukt tegen het uitdrukkelijke advies in van de eigen interne jurist. De toenmalige staatssecretaris Fred Teeven is door zijn ambtenaren niet van dat interne advies op de hoogte gesteld. Intussen had Capgemini al 3,2 miljoen euro ontvangen, bijna 1,5 miljoen meer dan het bedrag waarvoor het bedrijf had beloofd het systeem te bouwen. Ook was er al 10 miljoen euro uitgegeven aan een projectteam van externe adviseurs dat de bouw van het systeem in goede banen moest leiden.

ICT-leverancier fraudeerde met aanbestedingen

In 2015 bleek dat ICT-leverancier Ordina tussen 2005 en 2010 heeft gefraudeerd met verschillende aanbestedingen van de overheid. Zo werd een consultant wordt gedetacheerd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Het IND wenste een nieuw computersysteem in te kopen. In de lunchpauze verstuurde de gedetacheerde medewerker vertrouwelijke informatie naar zijn privé-mail, waarna deze het buiten werktijd doorzond naar zijn formele werkgever (Ordina). Uit onderzoek van het tv-programma Zembla blijkt dat het bedrijf regelmatig ambtenaren uitnodigde voor golfpartijen, diners en sportevenementen. Gelet hierop is ook een integriteitsonderzoek gestart met de vraag of ambtenaren van het ministerie Veiligheid en Justitie zich in hun contacten met Ordina hebben gehouden aan de integriteitsregels.

Geen marktwerking gecreëerd, geen percelen

In een aanbesteding van de Nationale Politie in 2014 omtrent de levering van autovoertuigen ging het nodige mis. De aanbestedende dienst eiste dat de inschrijvers de voertuigen diende te leveren én om te bouwen tot politievoertuigen. Aan deze eis kon slechts één marktpartij voldoen, aangezien alleen Volkswagen een ombouwer in haar bedrijfsstructuur had. De andere marktpartijen konden zodoende niet voldoen aan de gestelde eis van de Nationale Politie. In dit aanbestedingstraject heeft geen daadwerkelijke mededinging plaatsgevonden. Tevens is de opdracht niet in percelen opgedeeld. In 2015 is het Eindrapport onderzoek Landelijke Aanbesteding Politievoertuigen gepubliceerd.