Archeologie: werk of dienst?
De afgelopen twintig jaar zijn overigens vrijwel alle aanbestedingen voor archeologieopdrachten op nationaal of Europees niveau als een dienst geplaatst, met uitzondering van een aantal geïntegreerde contracten. Dit is gedaan op basis van de interpretatie van de zogenaamde CPV-codes die op archeologie betrekking hebben. Verder dingen in de praktijk slechts zeer zelden buitenlandse archeologische onderzoeksbureaus mee in een Europese aanbesteding van een archeologisch onderzoek in Nederland.
De vraag of een archeologische opdracht een werk of dienst is, staat al vele jaren ter discussie. Geschikte jurisprudentie hierover ontbreekt. Een aanbestedende dienst moet daarin zelf een lijn volgen en hier een standpunt over innemen. Het verdient aanbeveling om een archeologisch onderzoek aan te besteden als een dienst. Dat sluit het meeste aan bij de aard van de werkzaamheden en inzet van de resultaten (bestaande uit vondsten, monsters, projectdocumentatie) bij lopend en toekomstig (wetenschappelijk) onderzoek en ten behoeve van beleving van cultureel erfgoed.
CPV-codes
De Europese Commissie heeft een gemeenschappelijke classificatielijst opgesteld voor alle opdrachten voor werken, leveringen en diensten. Doel van de lijst is om termen te standaardiseren die door aanbestedende diensten gebruikt worden om het voorwerp van de opdracht te omschrijven: de zogenaamde Common Procurement Vocabulary, of CPV codes. Het gebruik van deze CPV-codes is verplicht bij het invullen van aankondigingen van de onder de Europese richtlijnen vallende overheidsopdrachten. Voor de aankondiging van archeologische opdrachten dienen één of enkele van de hieronder genoemde CPV-codes te worden gehanteerd.
Diverse codes
De CPV-code beginnend met nummer “45” lijkt uitsluitend betrekking te hebben op het mechanisch en handmatig grondverzet bij archeologisch onderzoek, dat als ‘technisch’ hulpmiddel wordt toegepast. Het met de hand uitgraven, interpreteren en documenteren van een archeologisch spoor wordt gewoonlijk door een archeologische medewerker gedaan en betreft een onderzoekshandeling die net als de topografische inmetingen eerder valt onder de “71”-nummers. Ook de analyse, interpretatie, synthese en rapportage zou men onder deze laatste nummers kunnen scharen.
Geïntegreerde contracten
Bij het aanbesteden van geïntegreerde contracten voor bijvoorbeeld de aanleg van een weg zal het onderdeel archeologisch onderzoek meestal een relatief bescheiden deel van de totale opdracht uitmaken en wordt het gehele scala van werkzaamheden onder een werk geschaard.
Bureauonderzoek
Een archeologisch bureauonderzoek, waar geen ‘opgravingswerk’ aan te pas komt, zal altijd als een dienst worden aanbesteed. Al is de opdrachtsom van een bureauonderzoek meestal dermate gering dat een nationale of Europese aanbestedingsdrempel nooit zal worden overschreden.
CPV-codes archeologische opdrachten
| Hoofdcategorie (1e niveau) |
Basiswoordenlijst(8- of 9 cijfer code) |
Aanvullende woordenlijst(beschrijving van het voorwerp van de opdracht) |
|---|---|---|
|
45 Bouwwerkzaamheden |
45112450-4 |
Archeologisch opgravingswerk |
|
71 Dienstverlening op het gebied van architectuur, bouwkunde, civieletechniek en inspectie
|
71351700-0 | Wetenschappelijke prospectiediensten |
| 71351720-6 | Geofysische meetwerkzaamheden van archeologische vindplaatsen | |
| 71351811-1 | Topografische opmeetwerkzaamheden van archeologische vindplaatsen | |
| 71351914-3 |
Archeologische diensten |
|
| 92 Cultuur- Sport- en recreatiediensten | 92522000-6 | Monumentenzorgdiensten |
| 92522100-7 | Monumentenzorgdiensten voor historische plaatsen |