Wekelijkse samenvattingen jurisprudentie

Manipulatief inschrijven | deskundigheid beoordelingscommissie

Deze zaak gaat over de aanbesteding ‘bloedanalysediensten hielprikscreening’ van het RIVM. De huidige vier screeningslaboratoria, waaronder IJsselland en Isala, hebben ingeschreven op de aanbesteding. Op 4 juni 2024 heeft het RIVM aan IJsselland meegedeeld dat hij voornemens is om de opdracht te gunnen aan Stichting Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) en Isala. IJsselland heeft op 14 juni 2024 bezwaar gemaakt tegen het gunningsvoornemen van het RIVM. De rechter vindt dat IJsselland niet aannemelijk heeft weten te maken dat sprake is van een onbegrijpelijke beoordeling, dan wel procedurele of inhoudelijke onjuistheden en/of onduidelijkheden, die ertoe zouden moeten leiden dat de beoordeling van de inschrijving van IJsselland door de beoordelingscommissie niet deugt. (ECLI:NL:RBDHA:2024:22443, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak 17 december 2024, Datum publicatie 20 januari 2025)

Gerede twijfel | concessie

Het college van gedeputeerde staten van Utrecht (GS) heeft de concessie voor het openbaar busvervoer in Utrecht Binnen voor de periode van 14 december 2025 tot en met 13 december 2035 openbaar aanbesteed. Volgens Qbuzz is de inschrijving van Transdev irreëel, omdat op voorhand duidelijk is dat zij haar bieding niet kan nakomen waar het gaat om een (bijna) volledige instroom van zero emissie materieel (ZE-materieel) vanaf de start van de concessie. De rechter ziet geen gerede twijfel aan de uitvoerbaarheid van de inschrijving van Transdev. Die inschrijving maakt duidelijk dat Transdev voorafgaand aan de concessie beschikt over (nagenoeg) het vereiste ZE-materieel en zij heeft haar risico’s gemitigeerd door bij verschillende leveranciers het ZE-materieel in te kopen. (ECLI:NL:CBB:2025:16, College van Beroep voor het bedrijfsleven, Datum uitspraak 16 januari 2025, Datum publicatie 16 januari 2025)

Uitleg aanbestedingsstukken

Rijkswaterstaat (RWS) heeft op 30 maart 2021 een Europese niet-openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor de levering van hardware voor intelligente wegkantstations (iWKS). RWS heeft perceel 3 van de opdracht gegund aan Vialis. Op 6 mei 2024 is de eerste bestelling van 46 iWKS behuizingen van het type 3B bij Vialis geplaatst. Vialis vordert RWS te veroordelen om een bindende planning af te geven op grond waarvan Vialis gedurende 2025 tenminste 40-iWKS-en per kalendermaand kan gaan produceren. De rechter is echter van oordeel dat uit de contractstukken niet kan worden afgeleid dat op RWS een afdwingbare verplichting rust om 1.000 iWKS-en van Vialis af te nemen. (ECLI:NL:RBDHA:2024:22442, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak 10 december 2024, Datum publicatie 20 januari 2025)

Intrekken aanbesteding | wezenlijke wijziging

Op 12 september 2024 heeft het ministerie van Defensie aan [eiseres] bericht dat de aanbesteding voor de inkoop van kunststof koffers (en dus ook de voorlopige gunningsbeslissing) wordt ingetrokken en de opdracht opnieuw zal worden aanbesteed. De rechter concludeert dat voldoende aannemelijk is geworden dat Defensie een fout heeft gemaakt in de beoordelingssystematiek en dat hij daarom belang heeft bij intrekking en heraanbesteding van de opdracht. Anders dan [eiseres] stelt, maakt Defensie daarmee volgens de rechter geen misbruik van zijn bevoegdheid en is niet gebleken van willekeur of opportunisme op dit punt. (ECLI:NL:RBDHA:2024:22444, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak 20 december 2024, Datum publicatie 20 januari 2025)

Onderaannemer | wezenlijke wijziging

Op 27 januari 2023 heeft het Nationaal Archief (NA) een Europese openbare aanbesteding gepubliceerd voor de digitalisering van een deel van de rijkscollectie. Tussen het NA en Oasis is een dienstverleningsovereenkomst tot stand gekomen. Op 25 april 2024 heeft Oasis Helicon bericht dat zij bij de uitvoering van een vervolgopdracht uitsluitend gebruik zal maken van de diensten van 2dA. Dit leidt volgens Helicon tot een wezenlijke wijziging van de Opdracht. De rechter zegt echter dat daar geen sprake van is. Eveneens is volgens de rechter niet gebleken dat er sprake is van een doorlopende samenwerkingsovereenkomst waaruit een contractuele verplichting voor Oasis voortvloeit om Helicon als onderaannemer voor de vervolgopdracht (te blijven) inschakelen. (ECLI:NL:RBMNE:2024:7097, Rechtbank Midden-Nederland, Datum uitspraak 20 december 2024, Datum publicatie 7 januari 2025)

Inkoopvoorwaarden | proportionaliteit

Bij 2 aanbestedingen van de Staat voor de ‘Levering van standaardprogrammatuur’ hebben zich 4 partijen ingeschreven. SoftwareONE is als vierde geëindigd en komt niet voor gunning in aanmerking. De rechter stelt allereerst dat SoftwareOne haar rechten om haar bezwaren in kort geding te laten toetsen, niet verwerkt heeft. De rechter onderschrijft ook het oordeel van de CvAE dat de Staat zonder deugdelijke motivering afwijkt van voorschrift 3.9D van de Gids Proportionaliteit. Dat betekent dat de gunningsbeslissingen in de beide aanbestedingen niet in stand kunnen blijven en moeten worden ingetrokken en dat het de Staat moet worden verboden de opdrachten definitief te gunnen op grond van de onderhavige aanbestedingen. (ECLI:NL:RBDHA:2025:241, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak 10 januari 2025, Datum publicatie 10 januari 2025)

Didam | vormverzuim | biedprocedure

Het Rijksvastgoedbedrijf is op 21 november 2019 een verkoopprocedure gestart voor de verkoop van het monumentale complex Ensemble Veenhuizen. De rechter stelt dat de uit het Didam I-arrest voortvloeiende verplichting dat een overheidslichaam selectiecriteria moet vaststellen die objectief, toetsbaar en redelijk zijn, niet betekent dat een overheidslichaam alleen mag selecteren op zuiver objectieve criteria zoals hoogste prijs, volgorde van binnenkomst of loting. Een overheidslichaam heeft de beleidsvrijheid om kwaliteitscriteria op te stellen die (min of meer) subjectief zijn en daarmee een vergelijkende toets uit te voeren. Er is volgens de rechter geen sprake geweest van een ongelijke behandeling van KNSF en het Consortium, of van een schending van het vertrouwensbeginsel. (ECLI:NL:RBDHA:2025:52, Rechtbank Den Haag, Datum uitspraak 8 januari 2025, Datum publicatie 10 januari 2025)

Gunning via onderhandeling zonder voorafgaande bekendmaking

In 1992 sloot de Tsjechische regering een overeenkomst met IBM voor een IT-systeem. In 2016 kende het Generale Directoraat Financiën (DGF) een onderhoudscontract toe aan IBM zonder openbare aanbesteding, wat werd gerechtvaardigd door technische exclusiviteit. De mededingingsautoriteit oordeelde indertijd dat deze afhankelijkheid te wijten was aan eerdere keuzes van het DGF. Het Europees Hof van Justitie stelt nu dat exclusiviteit niet mag voortkomen uit nalatigheid van de aanbestedende dienst en benadrukt een restrictieve interpretatie van onderhandse gunning. (ECLI:EU:C:2025:4, Arrest van het Hof (Derde kamer), 9 januari 2025, In zaak C‑578/23)

Wmo | onderzoeksplicht

Bij een Wmo-aanbesteding van de Gemeenten Son en Breugel, Nuenen, Geldrop-Mierlo, Waalre, Cranendonck en Heeze-Leende hebben Actief Huiszorg en Archipel Rinette op 14 oktober 2024 hun inschrijvingen onder protest ingediend bij de Gemeenten. Ze vorderen de Gemeenten te gebieden de open-houseprocedure op te schorten. De rechter vindt dat de gemeenten niet hebben voldaan aan hun onderzoeks- en onderbouwingsplicht met betrekking tot het kostprijselement ziekteverzuim. De Gemeenten zullen alsnog beter moeten onderzoeken wat een reëel verzuimpercentage is, rekening houdend met regionale en sectorspecifieke factoren die daarop inwerken, en het daaruit voortspruitende percentage deugdelijk moeten onderbouwen. (ECLI:NL:RBOBR:2024:6648, Rechtbank Oost-Brabant, Datum uitspraak 31 december 2024, Datum publicatie 31 december 2024)

Technische eisen | nota van inlichtingen

Bij een Europese openbare aanbesteding voor de levering van Computer Hardware (perceel 1), en Audiovisuele middelen (perceel 2) is aan [eiseres] bericht dat zij op de tweede plaats is geëindigd en dat perceel 2 voorlopig wordt gegund aan [tussenkomende partij]. [eiseres] is het daarmee niet eens. Eiseres stelt dat de inschrijving van [tussenkomende partij] niet voldoet aan een in de aanbestedingstukken gestelde minimumeis. De rechter stelt echter dat ook wanneer meerdere inschrijvers aan een eis een verschillende betekenis toekennen, dit nog niet meebrengt dat een eis in strijd is met het transparantiebeginsel. Daarvan is pas sprake als de bewoordingen van de aanbestedingsstukken, objectief bezien, steun bieden voor die verschillende uitleg. In dit geval is dat volgens de rechter niet het geval. (ECLI:NL:RBMNE:2024:7231, Rechtbank Midden-Nederland, Datum uitspraak 24 december 2024, Datum publicatie 3 januari 2025)