Programma Beter Aanbesteden en vaardige, innovatiegerichte inkopers
Klaas Stek van de Universiteit Twente deed promotieonderzoek naar inkoopvaardigheden en presenteerde de uitkomsten tijdens de bijeenkomst van de vakgroep Inkoopmanagement in maart 2022. Vooraf deed programmamanager Niels van Ommen de plannen en stand van zaken van Beter Aanbesteden uit de doeken. (onderwerp jaaragenda, maart 2022)
Eigenlijk raakt vrijwel elk maatschappelijk onderwerp aan inkoopmanagement in een publieke organisatie. Denk aan de krapte op de arbeidsmarkt, digitalisering, het streven naar duurzaamheid of de oorlog in Oekraïne. In een eerste rondvraag deelden de leden van de vakgroep de ontwikkelingen in hun organisatie en sector. Hoe ga je bijvoorbeeld om met imperfecte markten. Hoe kun je als inkoper verboden afspraken herkennen en melden bij de ACM? Maar ook: kun je zomaar lopende contracten met Russische leveranciers ontbinden?
Plannen Beter Aanbesteden
Markt en maatschappij hebben impact op inkoop, maar het werkt ook andersom: met inkoop creëer je impact. Bijvoorbeeld als overheden en ondernemers samenwerken om het inkoopproces te verbeteren. Dat is waar het vierjarige programma Beter Aanbesteden over gaat. Programmamanager Niels van Ommen presenteerde de plannen voor Beter Aanbesteden voor het komende jaar.
Beter samenwerken
Om knelpunten te voorkomen, zoals aanbod dat niet aansluit bij de vraag of onduidelijke criteria en processen, legt Beter Aanbesteden de nadruk op dialoog en samenwerking. “Ons doel is niet om de regelgeving aan te passen maar de uitvoering binnen bestaande kaders te verbeteren”, zegt Van Ommen.
Beter Aanbesteden legt de focus op de regio. Met een regiomanager voor bedrijven en 2 regiomanagers voor aanbestedende diensten, ondersteund door een team van projectleiders en adviseurs, onderhoudt het programma contact, organiseert bijeenkomsten, voert projecten uit en ondersteunt eigen initiatieven van overheden en ondernemers om beter aan te besteden.
Cruciale competenties inkopers
Inkopen met impact hangt ook nauw samen met de competenties van inkopers. Klaas Stek, onderzoeker aan de Universiteit Twente, onderzocht welke vaardigheden leiden tot succes in de inkoopfunctie en innovatiegerichte inkoop. “Bepaalde soft skills zijn randvoorwaardelijk en er zit ook een hiërarchie in: het gaat om zelfkennis en connectie met anderen, om resultaatgericht zijn, om te begrijpen hoe je als inkoper bent gepositioneerd in de organisatie, om creativiteit en inventiviteit en om ondernemend zijn en weloverwogen risico’s durven nemen.”
Support + skills = succes
Volgens Stek zijn soft skills zoals creativiteit goed te trainen. “Maar naast de juiste skills bij je inkoopmedewerkers is het belangrijk dat zij vanuit hun aanbestedende dienst goede steun van management krijgen. Zonder deze support zal er geen voedingsbodem zijn om de soft skills te ontwikkelen of toe te passen. En de skills zijn noodzakelijk voor succes. Zonder de soft skills kun je niet goed presteren op het gebied van technische, hard skills, zoals op het vlak van analytische vaardigheden, proces- en projectbeheer, leveranciersbeheer en leiderschapsvaardigheden.”
Focus op de noodzakelijke skills
Uit het onderzoek van dr. Klaas Stek kwamen de volgende noodzakelijke soft skills naar voren voor innovatiegerichte inkopers:
- Heb zelfkennis en zorg voor connectie met de ander
- Wees proactief en resultaatgericht
- Begrijp je positie in jouw organisatie en in de gehele inkoopketen
- Wees creatief, nieuwsgierig en werk met overtuigingskracht
- Wees ondernemend en durf weloverwogen risico’s te nemen
Daarbij is steun en draagvlak vanuit het management noodzakelijk voor innovatiegerichte inkopers.
Volledige interview
Wil je meer weten over het promotieonderzoek naar inkoopvaardigheden? Lees het interview met dr. Klaas Stek.