Creëer ruimte voor creativiteit in architectuuropdrachten
Het inkopen van een architect is een spannend proces, zowel voor aanbestedende diensten als architectenbureaus. Zijn overtuigende referenties een waarborg voor succes of behoort talent de doorslag te geven? En hoe zit het met de proportionaliteit van een voorlopig ontwerp en de bijbehorende kostenvergoeding? Deze vragen stonden centraal tijdens een levendige marktoriëntatie op 12 september 2024.
De marktoriëntatie werd georganiseerd door het programma Beter Aanbesteden en Branchevereniging van Nederlandse Architectenbureaus (BNA)
Tijdens de bijeenkomst in The Colour Kitchen in Utrecht, een stijlvol omgevormd voormalig schoolgebouw, werden de aanwezigen verwelkomd door dagvoorzitter Tjeerd Planting. BNA-voorzitter Jeroen de Willigen opende de sessie met een pleidooi voor ontwerpwedstrijden als middel om de creativiteit van architectenbureaus te benutten.
Analyseren van data
Wout Groeneveld en Haiko Brinkers van DataConsultatie benadrukten het belang van data-analyse bij aanbestedingen. Hun inzichten toonden aan dat steeds minder bureaus inschrijven op aanbestedingen, wat het noodzakelijk maakt om als opdrachtgever extra aandacht te besteden aan succesvolle aanbestedingsstrategieën.
In dialoog met inschrijvers
Advocaat aanbestedingsrecht Elise Zeelenberg en Martine Drijftholt (gemeente Groningen) deelden hun ervaringen met de concurrentiegerichte dialoog bij het (her)bouwen van schoolgebouwen, waarbij een balans tussen ervaring en talent werd gezocht.
Proportionele vergoeding
Daarnaast bespraken architect Joost Roefs en andere panelleden de uitdagingen en kansen binnen de aanbestedingswereld, waaronder de behoefte aan transparantie en de weging van honoraria. De discussie ging verder met input uit de zaal, waarbij onderwerpen als wildcards voor jonge bureaus en de verantwoordelijkheid van architecten voor hun uren werden besproken.
Voortzetten
Aan het eind van de sessie sloot Planting af met de wens om deze waardevolle marktoriëntatie voort te zetten. Voor architecten en inkopers is deze marktoriëntatie een inspirerend voorbeeld van hoe creativiteit en data-analyse hand in hand kunnen gaan om betere architectuuropdrachten te realiseren.
Tips voor een succesvolle aanbesteding van architectuur:
- Geef architecten de ruimte om met out of the box-oplossingen te komen.
- Architecten zijn inventiever dan je denkt.
- Organiseer een dataconsultatie na het vaststellen van de inkoopbehoefte. Op basis van data kun je nagaan wat de beste strategie is voor een succesvol inkooptraject.
- Betrek een expert op het gebied van architectuur bij de selectie van inschrijvers en bij de beoordeling van inschrijvingen.
- Geef talent de kans en kies liever een goed bureau zonder vergelijkbaar werk dan een middelmatig bureau met veel referenties. Referenties van gelijksoortig werk geven namelijk niet altijd garantie op succes.
- Breng als opdrachtgever deskundigheid om gebrek aan ervaring te compenseren.
- Schrijf je leidraad zo wevend mogelijk om voldoende inschrijvers te interesseren.
- Proef het werk van bureaus. Bezoek hun gerealiseerde projecten, dat zegt meer dan een papieren beoordeling.
- Vraag je een visie van inschrijvers? Wees dan expliciet dat je geen voorlopig ontwerp zult beoordelen. Dat voorkomt werk voor bureaus.
Volledig verslag
Lees het gehele verslag van de Marktoriëntatie Handvatten aanbesteding architecten.