Wijze van beoordelen niet zoals in beschrijvend document (week 20)
Transparantiebeginsel | gelijkheidsbeginsel | banden tussen inschrijvers
De Regio West-Brabant, de Provincie Noord-Brabant en zestien gemeenten (hierna de Regio) hebben een Europese openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor Deurtaxi vervoer. Connexxion stelt dat een aantal inschrijvers dusdanige banden met elkaar hebben, dat zij er aan twijfelt of hun inschrijvingen volledig autonoom en onafhankelijk van elkaar tot stand zijn gekomen. De Regio stelt hier verduidelijkingsvragen over. Ter zitting heeft De Regio erkend dat zij de antwoorden op de vragen niet heeft afgewacht voordat zij is overgegaan tot de kwalitatieve beoordeling van de inschrijvingen. De rechter vindt dat de Regio niet de wijze van beoordelen heeft gehanteerd zoals vermeld in het Beschrijvend Document, hetgeen in strijd is met het transparantiebeginsel en het gelijkheidsbeginsel. (ECLI:NL:RBZWB:2023:9651, Rechtbank Zeeland-West-Brabant, Datum: 22 december 2023, Publicatie: 15 mei 2024)
Feiten en omstandigheden
De Regio is een (college)samenwerking van zestien West-Brabantse gemeenten. Een van de uitvoeringsgerichte taken van De Regio is om te zorgen voor Kleinschalig Collectief Vervoer, met als ‘product’ de deeltaxi. De bestuurscommissie heeft namens de Provincie Noord-Brabant en de zestien gemeenten de Europese openbare aanbestedingsprocedure georganiseerd voor Deurtaxi vervoer voor de deelnemende gemeenten en Bravoflex OV-taxi namens de Provincie Noord-Brabant.
Op 5 juni 2023 is om 10:30 uur de inschrijvingstermijn gesloten en is om 10:43 uur de digitale kluis in TenderNed geopend door De Regio. Naar aanleiding van het proces-verbaal van opening heeft Connexxion op 9 juni 2023 via TenderNed een bericht gestuurd aan De Regio, waarin Connexxion aangeeft dat een aantal inschrijvers dusdanige banden met elkaar hebben, dat zij er aan twijfelt of hun inschrijvingen volledig autonoom en onafhankelijk van elkaar tot stand zijn gekomen.
Op 11 september 2023 heeft De Regio bekend gemaakt dat de opdracht voorlopig wordt gegund aan [eiseres in het incident 2]. Connexxion vordert dat de voorzieningenrechter de Regio verbiedt uitvoering te geven aan de voorlopige gunningsbeslissing van 11 september 2023. Het oordeel van de rechter:
Verduidelijkingsvragen
“Niet in geschil is dat de vaststelling of inschrijvers aan elkaar verbonden zijn als bedoeld in par. 4.3.2. en het antwoord op Vraag 9 in de Nota van Inlichtingen, tot de procedurele voorwaarden behoort. Dat De Regio dat ook zo heeft opgevat, blijkt ook wel uit het feit dat zij na opening van de digitale kluis op 5 juni 2023 de openbare bronnen heeft geraadpleegd om de verbondenheid van de inschrijvers te toetsen. De Regio heeft aangegeven dat de door haar ingewonnen informatie onvoldoende was om dit te kunnen vaststellen. Om die reden, zo begrijpt de voorzieningenrechter, en het feit dat Connexxion en [eiseres in het incident 1] De Regio daarop hadden gewezen, heeft De Regio op 14 juni 2023 verduidelijkingsvragen aan de inschrijvers gesteld. De Regio heeft een dag later, op 15 juni 2023, de prijzenkluis geopend.”
Antwoorden niet afgewacht
“Ter zitting heeft De Regio erkend dat zij de antwoorden op de vragen niet heeft afgewacht voordat zij is overgegaan tot de kwalitatieve beoordeling van de inschrijvingen. Volgens de Regio was de kwalitatieve beoordeling van de inschrijvingen al afgerond voordat zij op 15 juni 2023 de digitale kluis met het financiële deel van de inschrijving opende. De Regio heeft aangevoerd dat zij het onderzoek naar de procedurele voorwaarden parallel heeft laten lopen aan de kwalitatieve beoordeling en het bekend maken van de prijs, omdat uit de bewoordingen van de inschrijving zelf of de berekening kan blijken dat deze op elkaar zijn afgestemd, bijvoorbeeld omdat ze dezelfde typefouten maken en/of dezelfde bewoordingen hanteren. Onder verwijzing naar pagina 30 van het Beschrijvend Document stelt De Regio dat de inschrijving dan alsnog kan worden uitgesloten. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het enkele feit dat ook nog tijdens de kwalitatieve beoordeling kan blijken dat de inschrijving niet voldoet aan de procedurele voorwaarden, onvoldoende reden is om de antwoorden op de verduidelijkingsvragen niet af te wachten. Dit geldt te meer nu De Regio ook niet heeft toegelicht waarom zij de antwoorden op de verduidelijkingsvragen niet kon afwachten. De Regio heeft nog aangevoerd dat wanneer er wel sprake zou zijn van een gefaseerde beoordeling en zij een stap/fase zou hebben overgeslagen, dit niet van invloed is geweest op de kwalitatieve beoordeling van de inschrijvingen. Of dat juist is, kan de voorzieningenrechter niet verifiëren. Daarvoor heeft De Regio onvoldoende aangevoerd.”
Onvoldoende inzicht in het verrichte onderzoek
“Het evenredigheidsbeginsel vereist in dit geval dat De Regio de feiten onderzoekt en beoordeelt om te bepalen of de banden tussen [eiseres in het incident 2] , [eiseres in het incident 3] , [B.V. 2] , [B.V. 1] en [eiseres in het incident 4] de inhoud van de inschrijvingen concreet heeft beïnvloed. Indien de voorzieningenrechter na de nodige verificaties en beoordelingen tot de conclusie zou komen dat de inschrijvingen niet zelfstandig en onafhankelijk zijn ingediend, staat het beginsel van gelijke behandeling er aan in de weg dat de opdracht wordt gegund aan een van de betrokken inschrijvers. Zoals hiervoor al is overwogen, kan de voorzieningenrechter dat niet verifiëren. De Regio heeft onvoldoende inzicht gegeven in het door haar verrichte onderzoek: niet in haar conclusie van antwoord en evenmin ter zitting. Voor het eerst in de door haar na de zitting overgelegde nadere akte is zij daar nader op ingegaan. Niet alleen is dat te laat, de voorzieningenrechter kan dit ook niet verifiëren.”
“Gelet op het voorgaande is de voorzieningenrechter van oordeel dat De Regio niet de wijze van beoordelen heeft gehanteerd zoals vermeld in de paragrafen 4.6. en 4.7. van het Beschrijvend Document, hetgeen in strijd is met het transparantiebeginsel en het gelijkheidsbeginsel. De primaire vordering van Connexxion zal dan ook worden toegewezen.”
(VdLC publishers/consultants BV, 22 mei 2024)
Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl