Terugblik: Expeditie Buying the Future
Kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich razendsnel en biedt grote kansen voor de publieke sector. Met welke taken, voorwaarden, eisen en gevolgen moeten overheden en bestuurders rekening houden wanneer ze artificiële technologie willen aanschaffen? Zo’n 50 deelnemers werden op 24 maart 2022 tijdens een expeditie van PIANOo Expertisecentrum Aanbesteden, onder begeleiding van Eppo Bruins, aan het denken gezet over dit thema. (april 2022)
Over 5 jaar is er voor overheden allerlei nieuwe technologie op de markt om de aanleg en het onderhoud van wegen, bruggen, groenvoorziening en riolering beter en slimmer te maken. Met de busrit langs diverse locaties in Amsterdam en Den Haag kregen deelnemers van ministeries, gemeenten, provincies en Rijkswaterstaat een indruk van innovatieve technologie en wat er voor nodig is om die over 5 jaar in te kunnen kopen.
Duo’s die werken aan vernieuwing
De expeditie was bedoeld voor duo’s: een inkoopadviseur samen met een projectleider, beheerder, beleidsmedewerker of innovatiemanager. Voor hen die werken aan vernieuwing in de openbare ruimte.
Experimenten in de praktijk
De expeditie startte in de Startup Village in Amsterdam. Maarten Sukel lichtte toe hoe Gemeente Amsterdam experimenteert met AI en camera-technologie bij beeldherkenning in de openbare ruimte. Jaarlijks komen er bij gemeenten miljoenen meldingen binnen over kapotte stoeptegels, verkeerd geplaatst afval of scheve straatlantaarns.
‘Digitale inspecteurs’
Daarnaast lieten Braincreators en Oddity – jonge ondernemingen in Startup Village – pilots zien met beeldherkenning. Zo helpen ‘digitale inspecteurs’ menselijke toezichthouders met het vastleggen van gewelddadige incidenten. Een andere pilot richtte zich op snelle en nauwkeurige inspectie van bijvoorbeeld het wegdek.
Onderhoud en levenscyclussen voorspellen
Vervolgens stapte het gezelschap met ‘expeditieleider’ Eppo Bruins de bus in naar Den Haag, voor een bezoek aan TNO. Peter Werkhoven, Executive Board TNO presenteerde een aantal actuele AI-onderzoeken van TNO. Een ervan is de ontwikkeling van digital twins. Hierbij wordt een digitale weergave gemaakt van bijvoorbeeld gebouwen of steden ten behoeve van voorspellend onderhoud.
Digitale representaties van objecten worden steeds nauwkeuriger, omdat er steeds meer informatie over levenscyclussen van materialen en constructies wordt toegevoegd. Andere toepassingen waar TNO aan werkt zijn autonome apparaten, zoals zelfrijdende auto’s.
Zelfrijdende auto’s
Dat er veel voor nodig is om technologie klaar te maken voor gebruik, bleek uit de presentatie over zelfrijdende auto’s door TNO-professor Automated Vehicles and Human Interaction Marieke Martens. “Door zelfrijdende voertuigen wordt alles beter: ongevallen worden vermeden, het milieu wordt gespaard, er zijn geen parkeerplaatsen meer nodig. Maar om ze mogelijk te maken zal alle infrastructuur op de schop moeten en wetgeving moeten worden aanpast, waardoor een mens als back-up operator niet meer nodig is.”
Levens redden met drones
Nieuwe technologie kan levens gaan redden, zo bleek bij een demonstratie van een aantal drones in de buitenruimte. De KNRM hoopt in 2025 al een drone in te kunnen zetten die door AI technologie drenkelingen op zeer grote afstand kan opsporen. “Er zijn nog heel wat hindernissen, maar deze drone zal op termijn zeker worden ingezet en levens redden”, aldus één van de TNO’ers.
Europese regelgeving voor AI
De laatste busrit voerde deelnemers naar de Haagse campus van Universiteit Leiden, waar zij onder meer een presentatie kregen van Tycho de Graaf, die als universitair hoofddocent onder meer de civielrechtelijke aspecten van kunstmatige intelligentie onderzoekt. In Europa wordt nog hard gewerkt aan een nieuwe set eisen en regels voor AI, zo lichtte hij toe. Gemeente Amsterdam is één van de eerste organisaties die nu al eigen contractvoorwaarden heeft opgesteld voor algoritmen. “Zie het als een blik in de horizon, waar jullie organisaties in de toekomst mee aan de slag gaan.”
Meer informatie
Meer lezen over de Expeditie Buying the Future? Een volledig verslag verschijnt binnenkort via iBestuur. Lees ook het artikel in hun magazine. Meer weten over AI Beeldherkenning en drones? Sinds vorig jaar is er een Buyer Group AI beeldherkenning met drones, om te ontdekken welke specificaties relevant zijn bij de inkoop van die digitale technologieën. Deze Buyer Group is een initiatief van de Nederlandse AI Coalitie in samenwerking met PIANOo.