Laat duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit even zwaar wegen als grondprijs
Joop Ketelaers timmert samen met zijn collega’s van de gemeente Eindhoven aan de weg met tenders die duurzaam bouwen stimuleren. Bijzonder aan de Eindhovense aanpak is dat ze niet kwantitatief maar kwalitatief uitvragen. ‘Als je ruimte geeft, krijg je meer dan je vooraf kunt bedenken.’ (april 2022)
Joop Ketelaers was projectmanager van een deel van de Vinexlocatie Meerhoven in Eindhoven (1.800 woningen) toen de bouwcrisis losbarstte en dit project in een impasse kwam. ‘Alles lag stil. De projectontwikkelaars verkochten niets meer. Alleen in een paar bouwplannen zat nog beweging. Dat waren de projecten die we anders hadden aangepakt.’ In de betreffende projecten was niet de grondprijs leidend, maar duurzaamheid en een goede samenwerkingsrelatie tussen gemeente en bouwer. In een interview adviseerde hij daarom om op die andere aanpak een fulltimer te zetten. Deze functie kreeg hij zelf in 2010. Sindsdien coördineert hij als adviseur duurzame stedelijke ontwikkeling de verduurzaming in Eindhoven, onder meer via duurzame tenders. In die ruim tien jaar is er veel veranderd. ‘We zijn van “hoezo moeten we dingen doen” naar “hoe moeten we dingen doen” gegaan.’
Wat typeert de Eindhovense aanpak?
‘In het programma duurzaamheid, dat nu ruim tien jaar loopt, werken we volgens de methodiek van “The Natural Step”, een raamwerk voor duurzame strategische ontwikkeling. Na een ontmoeting tussen onze wethouder en de oprichter van die methode kregen we groen licht om daarmee aan de slag te gaan. We gingen in gesprek en deden workshops met stakeholders. Daaruit rolden acht duurzaamheidsambities.’
Hoe vertaalt zich dit naar de tenders?
‘We laten zien welke richting we op willen, wat onze ambities zijn en dagen partijen uit daarop zoveel mogelijk waarde te bieden. We werken daarbij met 3 categorieën: een minimale grondprijs, ambities voor ruimtelijke kwaliteit, en duurzaamheidsdoelen. Alle 3 tellen bij de tender even zwaar mee. We willen dat de partijen het halen van die doelen meetbaar maken.’
Vragen om een MPG-score van bijvoorbeeld 0,5?
‘Nee. Die MPG-score kun je op heel veel manieren beïnvloeden die mogelijk minder relevant zijn in al onze ambities. We willen een holistische, duurzame aanpak. In plaats van kwantitatief vragen we daarom meer kwalitatief uit. Om circulariteit te stimuleren zeggen we bijvoorbeeld dat we geen materialen willen zien die schadelijk zijn voor mens en milieu. Of dat we streven naar zo weinig mogelijk primaire grondstoffen en zoveel mogelijk biobased materialen. Zo geven we richting.’
Volledige praktijkvoorbeeld
Lees het volledige interview Laat duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit even zwaar wegen als grondprijs op de website van De Circulaire Bouweconomie.