Inkoop duurzame mobiliteit: Afvalinzamelingsbedrijf AVRI gaat voor inkoop emissieloze voertuigen
Per 2 augustus 2021 geldt de Regeling bevordering schone wegvoertuigen, ook bekend als Clean Vehicles Directive (CVD). Als aanbestedende dienst ben je daardoor verplicht om bij de aanschaf van wegvoertuigen een minimumpercentage schone voertuigen in te kopen. Steeds meer organisaties hebben ervaring met het inkopen van emissieloze voertuigen en materieel. Afvalinzamelingsbedrijf AVRI werd hierin ondersteund door adviesbureau United Quality. (februari 2023)
Praktijkvoorbeeld duurzame inkoop
United Quality (gespecialiseerd in de afvalbranche en de automotive sector) adviseert en ondersteunt bij Europese aanbestedingen voor de aanschaf van speciale voertuigen en materieel. Denk bijvoorbeeld aan vuilniswagens, haakarmvoertuigen, personen- en bestelwagens, tractoren, veegmachines en ook brandweervoertuigen voor gemeenten, afvalinzamelbedrijven, provincies, waterschappen en veiligheidsregio’s. “Wij wijzen onze klanten er op welk percentage schone voertuigen je minimaal moet aanschaffen conform de CVD,” aldus Michel van der Klooster, managing partner bij United Quality.
Drie elementen
United Quality kijkt bij een aanbesteding naar 3 elementen. Ten eerste de functionele eisen van het voertuig: voor welke taak is het voertuig bedoeld en welke aspecten zijn daarbij belangrijk? Denk hierbij bijvoorbeeld aan laadvermogen, draaicirkel en uitzwenkmaat, actieradius, etc. Ten tweede wordt gekeken naar duurzaamheid: het liefst zijn de voertuigen volledig emissieloos. En als laatste naar de kosten in de vorm van de total cost of ownership (TCO).
In evenwicht
“Deze 3 elementen - functionele eisen, duurzaamheid en de kosten - moeten met elkaar in evenwicht zijn,” vertelt Van der Klooster. Er valt in de afvalbranche nog een wereld te winnen met duurzaam aanbesteden. “Een afvalinzamelvoertuig dat rijdt op waterstof zit nog in de experimentele fase en kost drie tot vier keer meer dan een conventioneel inzamelvoertuig op diesel.” Daarnaast is de verwachting dat sommige duurzame afvalinzamelvoertuigen nu nog minder bedrijfszeker zijn dan conventionele voertuigen vanwege de nieuwe technieken. “Voor elke gemeente zijn de afwegingen anders,” zegt Van der Klooster. “Amsterdam en Rotterdam hebben bijvoorbeeld tientallen vuilniswagens. Bij uitval van een voertuig zijn er over het algemeen voldoende reservevoertuigen beschikbaar. Maar kleine gemeenten beschikken maar over een paar vuilniswagens, dan is uitval niet wenselijk.”
Strooivoertuigen
Bij voertuigen die ’s avonds en ‘s nachts worden ingezet bij gladheidbestrijding is emissieloos ook een uitdaging. Overdag worden deze voertuigen ingezet voor andere werkzaamheden en vaak in de avond en in de nacht voor gladheidbestrijding. Van der Klooster: “Nadat de voertuigen overdag gebruikt zijn, en ze vervolgens langdurig ingezet worden tegen gladheid, is er weinig tijd om ze eerst nog op te laden. Wij adviseren in dat geval op dit moment nog een aandrijving met een dieselmotor, vanzelfsprekend in combinatie met HVO 100; dit is een dieselbrandstof gemaakt uit afvalstoffen, waarmee een mondiale CO2 reductie van ca. 90% behaald wordt.”
Speciale tabel
Voor het bijhouden van de aantallen en type voertuigen die voldoen aan de CVD in de aanbesteding, heeft United Quality een speciale tabel voor opname in de aanbestedingsleidraad ontwikkeld. “Daarmee kun je in één oogopslag zien welk percentage voertuigen schoon is en welk deel niet en of er voldaan wordt aan het CVD,” zegt Van der Klooster. “PIANOo toont deze werkwijze graag aan andere aanbestedende diensten.”
Een vak apart
Gejo van der Graaf, teamleider van het AVRI-bedrijfsbureau, zegt binnenkort de eerste voertuigen te ontvangen die op HVO rijden . “Nu rijden onze voertuigen voornamelijk op CNG (groen biogas) en LNG, maar we willen naar HVO 100 en natuurlijk volledig emissieloos toe. Al in 2011 besloot ons managementteam te kiezen voor een zo schoon mogelijke werkwijze, ver voor de implementatie van de Clean Vehicles Directive.”
AVRI zelf heeft niet de capaciteit en tijd om aanbestedingen goed in de markt te zetten, vandaar dat ze samenwerken met United Quality. “Aanbestedingen zijn een vak apart en United Quality sluit naadloos bij ons aan, omdat het bedrijf ook actief is voor andere klanten in onze branche, aldus Van der Graaf.”
Tips van Michel van der Klooster (United Quality):
- Realiseer al een forse CO2 reductie door HVO 100 te tanken voor voertuigen met een dieselmotor in het bestaande wagenpark.
- Om te wennen aan werken met emissieloze voertuigen, kun je kleine aantallen aanschaffen volgens het bestaande meerjaren vervangingsschema.
- Zorg in het geval van waterstofvoertuigen voor een waterstoftankstation met voldoende capaciteit. Daarnaast is een back-up tankstation raadzaam in geval van storingen.
- Verruim het investerings- en exploitatiebudget aangezien duurzame voertuigen nog fors duurder zijn dan de huidige “conventionele” voertuigen.
- Wees kritisch naar bestaande voertuigconfiguraties. Kunnen werkzaamheden met andere, duurzamere voertuigen?
- Betrek gebruikers in de aanschaf van duurzame voertuigen voor voldoende draagvlak
- Hanteer bij aanbestedingen relatief korte looptijden voor de overeenkomst en werk met verlengingsopties. Zo kun je snel anticiperen op nieuwe duurzamere technieken.
- T.a.v. het CVD: kun je nog geen duurzame voertuigen aanschaffen, stel dan een motivatie op met argumenten. En bewaar die bij het interne inkoopdossier.
Aan welke eisen moet u voldoen als u wegvoertuigen inkoopt?
Lees meer over de Regeling bevordering schone wegvoertuigen (Clean Vehicles Directive).
Lees ook andere praktijkvoorbeelden over inkoop van duurzame mobiliteit.