Klachtafhandeling bij aanbesteden

Het ministerie van Economische Zaken (EZ) neemt verschillende maatregelen om de rechtsbescherming bij aanbesteden voor ondernemers te verbeteren. Hieronder valt ook de klachtafhandeling bij aanbesteden.

Verplichte klachtenregeling

Eén van de maatregelen is het op termijn verplicht stellen van een laagdrempelige klachtenregeling voor alle aanbestedende diensten, met een onafhankelijk klachtenloket binnen of buiten de organisatie of in samenwerking met andere organisaties. Zo’n klachtenloket moet specifiek worden ingericht voor de behandeling van klachten over aanbestedingen. Deze verplichting wordt opgenomen in de Aanbestedingswet 2012. Op dit moment worden de wetteksten daarvoor opgesteld door het ministerie. In de zomer van 2023 heeft de internetconsultatie plaatsgevonden.

Nog geen klachtenregeling? Bekijk en deel deze video in je organisatie.

Handreiking Klachtafhandeling bij aanbesteden

PIANOo adviseert aanbestedende diensten zich hier tijdig op voor te bereiden. Vooruitlopend op de wetswijziging biedt de Handreiking Klachtafhandeling bij aanbesteden aanbestedende diensten handvatten om te starten met de (verdere) professionalisering van klachtafhandeling. De handreiking vervangt het oude advies Klachtafhandeling bij Aanbesteden. 

Uitgangspunten en kenmerken klachtafhandeling

De handreiking bevat algemene uitgangspunten voor een goede klachtafhandeling:

• ‘Eerst vragen, dan klagen’: een ondernemer gebruikt in beginsel eerst de Nota van Inlichtingen voor hij een klacht indient.
• Onafhankelijk vragenloket: de aanbestedende dienst heeft een klachtenregeling, waarvan een onafhankelijk klachtenloket deel uitmaakt.
• Voldoende tijd voor klachtafhandeling: de ondernemer klaagt tijdig en de aanbestedende dienst handelt deze klacht tijdig af.

Verder wordt in de handreiking expliciet gemaakt dat een ondernemer een klacht kan indienen over het ontwerp van een aanbesteding (dus voor de aanmeldings- of inschrijfdatum), over de selectie- of gunningsbeslissing of als een opdracht volgens hem ten onterechte niet is aanbesteed.

Maatregelen rechtsbescherming

De handreiking is ontstaan uit het traject ‘rechtsbescherming bij aanbesteden’. In dit traject zijn meerdere maatregelen ter verbetering van de rechtsbescherming voorgesteld. Zo zullen aanbestedende diensten bij klachten opschortende termijnen moeten hanteren en komt er een jaarlijkse monitoring en verantwoording over klachtafhandeling. Een aantal van de voorgestelde maatregelen dient nog (nader) in de wet te worden uitgewerkt. Handvatten voor proportionele toepassing van rechtsverwerkingsclausules zijn inmiddels verwerkt in de per 1 januari 2022 gewijzigde Gids proportionaliteit.

Commissie van Aanbestedingsexperts

Wanneer de klager niet tevreden is met de klachtafhandeling bij de aanbestedende dienst kan de klacht worden voorgelegd aan de Commissie van Aanbestedingsexperts (Commissie). De Commissie komt met een onafhankelijk advies of bemiddelt tussen de partijen.

Algemene wet bestuursrecht

Ondanks het hebben van een klachtenmeldpunt en de Commissie van Aanbestedingsexperts kan een ondernemer ook een klacht indienen bij een aanbestedende dienst (bestuursorgaan) op basis van de Algemene wet bestuursrecht (klachtenprocedure, artikel 9.1 Awb).