Design, Build & Maintain contracten
Design, Build, Maintain (&Operate) (DBM(O)) is een geïntegreerde contractvorm binnen de Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW) waarbij zowel het ontwerp, de bouw, het onderhoud en ingeval van een O, ook de exploitatie (bijvoorbeeld facilitaire diensten) door één opdrachtnemer worden uitgevoerd.
Kenmerken van een Design, Build & Maintain contract
Contracten op basis van Engineering & Construct (E&C) en Design & Construct (D&C) optimaliseren het ontwerp en de realisatie van een project. Voor het onderhoud worden dan afzonderlijke contracten gesloten. De opdrachtgever is daarmee niet altijd het beste af. De besparing op de aanlegkosten kan via verhoogde onderhoudskosten weer verloren gaan. Dit kan voorkomen worden door hantering van DBM(O).
Investeringsafweging
Ketenintegratie in de vorm van een DBM(O)-contract stelt de opdrachtnemer in staat om een (financiële) levenscyclusafweging te maken en daarnaar te handelen. De aanleg-, beheer- en onderhoudskosten worden meegenomen in de investeringsafweging. Doel is uiteindelijk om met een geïntegreerde en duurzame oplossing te komen die goed aansluit op de behoefte van de eindgebruiker. Zo kunnen de bouwkosten hoger zijn, bijvoorbeeld omdat er een duurzamere (duurdere) materiaal wordt gebruikt, terwijl de onderhoudskosten lager kunnen zijn omdat het gebruikte materiaal minder onderhoud vergt of energiearmer is. Belangrijk element in de afweging is de berekening van de totale levensduurkosten (levenscycluskosten) van het werk ofwel de Total Cost of Ownership (TCO).
Voor- en nadelen DBM(O) contract
Voordelen:
- Focus en sturing op de levensduur van de infrastructuur of het gebouw.
- Eén aanspreekpunt, geen onnodige coördinatie en afstemming, waardoor raakvlakrisico's worden beperkt.
- Opdrachtnemer krijgt ruimte om optimalisaties door te voeren in de gehele keten met als resultaat een mogelijk betere oplossing voor de eindgebruiker.
- Heldere risicoverdeling tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
- Voor de duur van het contract, in ieder geval voor de exploitatieperiode, een vaste vergoeding voor het onderhoud.
- Minder complex en relatief eenvoudiger op te stellen en te organiseren dan een DBFM(O) contract.
- Mogelijk bijkomend voordeel van een langjarig contract is dat het onderhoudsbudget niet meer onderhevig is aan de politiek, waardoor er sprake is van prijszekerheid.
Nadelen:
- Beperkte flexibiliteit om scopewijzigingen door te voeren.
- Hogere transactiekosten bij aanbesteden dan bij aanbesteding van meer traditionele contracten. Deels wordt dit veroorzaakt doordat aanbestedings- en contractdocumenten nog slechts beperkt standaard beschikbaar zijn.
- Het combineren van investering en exploitatie vereist een andere manier van werken van de opdrachtgever, van toetsen van deelproducten naar regie voeren op het proces.
- Continuïteit van de prestatie/dienstverlening is niet vanzelfsprekend, het vraagt aandacht.
- Het samenvoegen van investerings- en meerjarige onderhoudsbudget is soms lastig. Ondanks dat de door de opdrachtnemer geboden meerwaarde in de realisatiekosten zich terugbetaalt in lagere onderhoudslasten in de toekomst.
- Vergeleken met DBFM(O) ontbreekt de prestatieprikkel van de banken op het gebied van financiering.
Toepassing DBM(O)
Randvoorwaarden voor het toepassen van DBM of een DBMO:
- Opdrachtgever stuurt op levenscycluskosten.
- Opdrachtgever definieert duurzaamheidambities.
- Opdrachtgever stuurt niet op levenscycluskosten. Maar wil wel uitvoeringsfouten binnen de contractduur van een DBM-contract aan het licht laten komen.
- Opdrachtgever krijgt prijszekerheid voor een relatief stabiel langjarig contract voor de onderhoud en exploitatie.
- Opdrachtgever benut creativiteit en kennis van de markt, voor betere integrale oplossingen voor de gebruiker.
- Opdrachtgever kan een risicoverdeling en -overdracht krijgen passend bij de expertise en verantwoordelijkheden van de opdrachtnemer, vooral bij complexe opdrachten.
- De meerwaarde van de private financier (financiële prikkels van de bank) weegt niet op tegen de hogere financieringskosten voor de opdrachtgever.