CSRD en CSDDD: de invloed op de aanbestedingspraktijk
In de nieuwe Europese richtlijnen Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) zijn duurzaamheids- en sociale verplichtingen opgenomen voor grote en zeer grote ondernemingen. In dit artikel geeft Mariska Verseveld, senior jurist bij PIANOo, een toelichting op de CSRD en CSDDD en verkent zij de invloed van de richtlijnen op de aanbestedingspraktijk. (Tijdschrift Aanbestedingsrecht en staatssteun, juli 2024)
De CSRD en CSDDD vormen 2 belangrijke pijlers van de Europese Green Deal (2019). De CSRD is in december 2022 in werking getreden en wordt inmiddels geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Vanaf boekjaar 2024 verplicht de CSRD grote beursgenoteerde ondernemingen om over hun duurzaamheidsinspanningen te rapporteren in het jaarlijkse bestuursverslag. In de daarop volgende boekjaren wordt het toepassingsbereik van de CSRD uitgebreid tot grote niet-beursgenoteerde ondernemingen, beursgenoteerde MKB-ondernemingen en uiteindelijk ook bepaalde ondernemingen uit derde landen die actief zijn in de Europese Unie (EU).
Europees wetgevingsproces
De CSDDD bevindt zich inmiddels in de laatste fase van het Europese wetgevingsproces. Het Europese Parlement en de Raad van de Europese Unie hebben het wetsvoorstel goedgekeurd. Nadat de vertalingen van de definitieve tekst zijn afgerond zal de CSDDD worden gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie en naar verwachting twintig dagen later inwerking treden. De CSDDD zal zeer grote ondernemingen verplichten om de negatieve effecten van de bedrijfsvoering op mensenrechten en het milieu te identificeren en maatregelen te nemen om deze te voorkomen, te mitigeren of te beëindigen.
Invloed op aanbestedingspraktijk
Zowel de CSRD als de CSDDD zijn gericht op (zeer) grote ondernemingen. In de CSRD zijn geen bepalingen inzake overheidsopdrachten opgenomen. De CSDDD kent slechts één bepaling inzake overheidsopdrachten. Hierin is bepaald dat lidstaten moeten zorgdragen dat de naleving van de CSDDD door zeer grote ondernemingen wordt aangemerkt als milieu- of sociaal aspect dat kan worden meegewogen in de gunningscriteria of als milieu- of sociale voorwaarde bij de uitvoering van een overheidsopdracht of concessieovereenkomst. Ondanks de beperkte directe invloed, is de verwachting dat (op termijn) de indirecte impact van de CSRD en CSDDD op de aanbestedingspraktijk aanzienlijk kan zijn.
Opbouw artikel
De opbouw van het artikel is als volgt. In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de context en achtergrond van de CSRD en CSDDD. Hoofdstuk 3 bevat een inhoudelijke beschrijving van de nieuwe richtlijnen en de onderlinge relatie. De (mogelijke) gevolgen voor de aanbestedingspraktijk worden behandeld in hoofdstuk 4. Ten slotte bevat hoofdstuk 5 een afsluitende beschouwing.