(sub) Gunningscriteria – Toepassing

Belangrijkste jurisprudentie die meer inzicht geeft in hoe (sub) gunningscriteria juist kunnen worden toegepast in een aanbesteding.

Rechtsregel 1:

Gunningscriteria moeten zo geformuleerd worden dat alle redelijk geïnformeerde en normaal zorgvuldige inschrijvers in staat zijn deze criteria op dezelfde manier uit te leggen.

Rechtsregel 2:

Gunningscriteria moeten in elke fase van een aanbestedingsprocedure op dezelfde wijze worden uitgelegd.

Rechtsregel 3:

De gunningscriteria moeten ten aanzien van alle inschrijvingen op dezelfde objectieve wijze worden uitgelegd.

Rechtsregel 4:

Gunningscriteria moeten verband houden met het voorwerp van de opdracht, dat wil zeggen daaraan gerelateerd zijn en te maken hebben met die opdracht.

Gunningscriteria mogen niet discriminerend zijn naar nationaliteit, wat betekent dat dat een inschrijver uit het eigen land niet bevoordeeld mag worden boven een inschrijver uit een andere lidstaat van de Europese Unie.

Rechtsregel 6:

Aanbestedende diensten mogen in beginsel zelf de gunningscriteria kiezen ter bepaling van de economisch meest voordelige inschrijving en kunnen ook de wegingsfactoren zelf toekennen. Een aanbestedende dienst moet in staat zijn om van een vastgesteld gunningscriterium objectief te beoordelen of eraan is voldaan.

Rechtsregel 7:

Gunningscriteria mogen gedurende de aanbestedingsprocedure niet worden gewijzigd en zij moeten de gehele aanbestedingsprocedure, van aankondiging tot en met de beoordeling van de inschrijvingen, gehandhaafd blijven.

Rechtsregel 8:

Een wijziging van de belangrijkste voorwaarden van de opdracht - zoals technische specificaties of gunningscriteria - mag niet plaatsvinden via de nota van inlichtingen. Een nieuwe aanbesteding of een rectificatie met opnieuw inachtneming van de termijnen is dan vereist.

Rechstregel 9:

Het schrappen van een gunningscriterium moet leiden tot intrekking van de aanbestedingsprocedure, en tot heraanbesteding als de aanbestedende dienst de opdracht nog moet worden gunnen.

Rechtsregel 10:

Uit het gelijkheidsbeginsel vloeit voort dat alle inschrijvers bij het opstellen van hun offerte dezelfde kansen moeten krijgen en dat voor hen dezelfde voorwaarden gelden.

Rechtsregel 11:

Uit het transparantiebeginsel vloeit voort dat alle eisen, gunningscriteria en voorwaarden in aankondiging of bestek duidelijk, precies en ondubbelzinnig moeten worden geformuleerd.

Rechtsregel 12:

Gunningscriteria, subgunningscriteria en wegingsfactoren moeten bij aankondiging of uitnodiging tot inschrijving bekend worden gemaakt.

Rechtsregel 13:

Gunningscriteria en wegingsfactoren mogen niet tussentijds gewijzigd worden.

Rechtsregel 14:

Indien een herbeoordeling nodig is, kan een andere samenstelling van de beoordelingscommissie noodzakelijk zijn om tot een objectieve nieuwe beoordeling te komen en zo het gelijkheidsbeginsel te waarborgen.

Rechtsregel 1:

Zorg ervoor dat de gunningscriteria zo worden geformuleerd dat alle redelijk geïnformeerde en normaal zorgvuldige inschrijvers in staat zijn deze criteria op dezelfde manier uit te leggen. Een concrete aanbeveling in dit kader is om de te hanteren gunningscriteria door minimaal twee personen te laten lezen/formuleren.

Citaat Siac-arrest:

"Dit betekent meer in het bijzonder dat de gunningscriteria in het bestek of in de aankondiging van de opdracht zodanig moeten zijn geformuleerd, dat alle redelijk geïnformeerde en normaal zorgvuldige inschrijvers in staat zijn deze criteria op dezelfde wijze te interpreteren (ov. 42)

Hof van Justitie EU (C-19/00, 18 oktober 2001) op eur-lex.europa.eu>

Rechtsregel 2:

Leg de gunningscriteria in alle fasen van de aanbestedingsprocedure op dezelfde manier uit, dus wijzig de eigen uitleg van de criteria niet.

Citaat Siac-arrest:

"Deze verplichting tot transparantie impliceert eveneens dat de aanbestedende dienst de gunningscriteria gedurende de gehele procedure op dezelfde wijze moet uitleggen (ov. 43)

Hof van Justitie EU (C-19/00, 18 oktober 2001) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 3:

Pas de gunningscriteria op alle inschrijvingen op dezelfde en objectieve wijze toe, dus pas alle inschrijvingen een op dezelfde wijze uitgelegd gunningscriterium toe.

Citaat Siac-arrest:

"Ten slotte moeten de gunningscriteria bij de beoordeling van de aanbiedingen op objectieve en uniforme wijze worden toegepast op alle inschrijvers." (deel van ov. 44).

Hof van Justitie EU (C-19/00, 18 oktober 2001) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 4:

Gunningscriteria moeten verband houden met het voorwerp van de opdracht, dat wil zeggen daaraan gerelateerd zijn en te maken hebben met die opdracht.

Citaat Concordia Bus Finland-arrest:

"Aangezien een aanbieding noodzakelijkerwijs verband houdt met het voorwerp van de opdracht, volgt daaruit dat de gunningscriteria die overeenkomstig genoemde bepaling kunnen worden gehanteerd, zelf ook verband moeten houden met het voorwerp van de opdracht." (ov 59)

Hof van Justitie EU (C-513/99, 17 september 2002) op eur-lex.europa.eu

Citaat EVN Wienstrom-arrest:

"Het Hof heeft dan ook erkend dat, wanneer de aanbestedende dienst besluit een opdracht te gunnen aan de inschrijver met de economisch voordeligste aanbieding, hij rekening mag houden met milieucriteria, voor zover deze criteria verband houden met het voorwerp van de opdracht, de aanbestedende dienst geen onvoorwaardelijke keuzevrijheid geven, uitdrukkelijk vermeld zijn in het bestek of in de aankondiging van de opdracht en alle fundamentele beginselen van gemeenschapsrecht, met name het discriminatieverbod, eerbiedigen."(ov. 33)

Hof van Justitie EU (C-448/01, 4 december 2003) op eur-lex.europa.eu

Citaat Hof Den Haag-arrest:

"In het kader van een aanbesteding als de onderhavige met als gunningscriterium de economisch meest voordelige aanbieding heeft te gelden dat de aanbestedende dienst een grote vrijheid heeft bij de keuze van gunningscriteria, mits deze betrekking hebben op het voorwerp van de opdracht. Het gaat hier om een opdracht waarbij het aankomt op de kwaliteiten en ervaringen van professionals. Daarbij houden de aard en de omvang van de persoonlijke ervaringen van de inschrijvers rechtstreeks verband met het voorwerp van de opdracht. Zij mogen dus mede als gunningscriteria worden gehanteerd."(ov. 9)

Hof Den Haag (ECLI:NL:GHSGR:2010:BN4167, 29 juni 2010) op rechtspraak.nl

Citaat Ambisig/Nersant:

“Eveneens zij vastgesteld dat de criteria aan de hand waarvan de aanbestedende diensten de economisch voordeligste aanbieding kunnen bepalen, niet limitatief zijn opgesomd in artikel 53, lid 1, van richtlijn 2004/18. Overeenkomstig die bepaling kunnen de aanbestedende diensten dus kiezen welke gunningscriteria zij willen toepassen. Die keuze mag echter geen betrekking hebben op andere criteria dan die welke strekken tot bepaling van de economisch voordeligste aanbieding (zie in die zin arrest Lianakis e.a., C‑532/06, EU:C:2008:40, punten 28 en 29 en aldaar aangehaalde rechtspraak). Te dien einde schrijft artikel 53, lid 1, onder a), van richtlijn 2004/18 uitdrukkelijk voor dat de gunningscriteria verband moeten houden met het voorwerp van de opdracht (zie arrest Commissie/Nederland, C‑368/10, EU:C:2012:284, ov. 86).

De kwaliteit van de uitvoering van een overheidsopdracht kan op doorslaggevende wijze afhangen van de professionele waarde van degenen die met de uitvoering ervan zijn belast, die bestaat uit hun professionele ervaring en opleidingsniveau.

Dit is met name het geval wanneer de opdracht betrekking heeft op een intellectuele dienst en, zoals in het hoofdgeding, ziet op opleidings- en adviesdiensten.

Wanneer een dergelijke opdracht door een team moet worden uitgevoerd, zijn de bekwaamheden en de ervaring van de leden van dat team doorslaggevend bij de beoordeling van de professionele kwaliteit van dat team. Die kwaliteit kan een intrinsiek kenmerk van de inschrijving zijn en kan verband houden met het voorwerp van de opdracht in de zin van artikel 53, lid 1, onder a), van richtlijn 2004/18.

Bijgevolg kan die kwaliteit als gunningscriterium worden opgenomen in de aankondiging van opdracht of in het bestek.” (ov. 30-34)

Hof van Justitie EU (C-601/13, ECLI:EU:C:2015:204, 26 maart 2015) op eur-lex.europa.eu.

Rechtsregel 5:

Een gunningscriterium mag niet discriminerend zijn naar nationaliteit, dat wil zeggen niet een inschrijver uit de ene lid-staat bevoordelen boven een inschrijver uit een andere lid-staat.

Citaat Concordia Bus Finland-arrest:

"Ten slotte moeten dergelijke criteria alle fundamentele beginselen van gemeenschapsrecht eerbiedigen en met name het discriminatieverbod zoals dat voortvloeit uit de verdragsbepalingen inzake het recht van vestiging en het vrij verrichten van diensten." (ov. 63)

Hof van Justitie EU (C-513/99, 17 september 2002) op eur-lex.europa.eu>

Citaat EVN Wienstrom-arrest:

"Het Hof heeft dan ook erkend dat, wanneer de aanbestedende dienst besluit een opdracht te gunnen aan de inschrijver met de economisch voordeligste aanbieding, hij rekening mag houden met milieucriteria, voorzover deze criteria verband houden met het voorwerp van de opdracht, de aanbestedende dienst geen onvoorwaardelijke keuzevrijheid geven, uitdrukkelijk vermeld zijn in het bestek of in de aankondiging van de opdracht en alle fundamentele beginselen van gemeenschapsrecht, met name het discriminatieverbod, eerbiedigen."(ov. 33)

Hof van Justitie EU (C-448/01, 4 december 2003) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 6:

Aanbestedende diensten mogen zelf de gunningscriteria kiezen ter bepaling van de economisch meest voordelige inschrijving en kunnen ook de wegingsfactoren zelf toekennen. Een voorwaarde daarbij is dat het mogelijk moet zijn de gehanteerde criteria in hun onderling verband te beoordelen om tot de economisch meest voordelige inschrijving te komen.
Een aanbestedende dienst moet in staat zijn om van een vastgesteld gunningscriterium objectief te kunnen beoordelen of eraan is voldaan.

Citaat Wienstrom-arrest:

"Hieruit volgt dat de aanbestedende diensten met inachtneming van de voorschriften van gemeenschapsrecht niet alleen de gunningscriteria van de opdracht kunnen kiezen, maar ook de weging daartussen kunnen vaststellen, op voorwaarde dat het mogelijk is de gehanteerde criteria op synthetische wijze te beoordelen ter bepaling van de economisch voordeligste aanbieding." (ov. 39)

Hof van Justitie EU (C-448/01, 4 december 2003) op eur-lex.europa.eu

Citaat Gemeente Blaricum e.a./Welzorg Nederland en Myra Retail arrest:

"Ter zitting van het hof is besproken op welke wijze de Gemeenten hebben beoordeeld of de door de inschrijvers geboden prijzen kostendekkend zijn. De Gemeenten hebben in dat verband allereerst gewezen op de eigen verklaring die de inschrijvers dienen in te vullen, waarmee de inschrijvers verklaren aan alle gestelde eisen te voldoen. Het hof is van oordeel dat de Gemeenten in beginsel van de juistheid van een dergelijke verklaring uit mogen gaan, maar ook, dat de aanwezigheid van een dergelijke verklaring de Gemeenten niet ontslaat van de verplichting om de naleving van wezenlijke eisen die zich naar hun aard lenen voor een eigen toetsing door de Gemeenten, zoals de eis dat prijzen kostendekkend zijn, ook op enigerlei wijze zelf te verifiëren. Volgens vaste jurisprudentie is voor een objectieve en transparante beoordeling van de verschillende aanbiedingen immers vereist dat de aanbestedende dienst op basis van de door de inschrijvers verstrekte inlichtingen en bewijsstukken daadwerkelijk kan nagaan of de aanbiedingen van deze laatste voldoen aan de gunningscriteria (HvJEG 4 december 2003, C-448/01, Wienstrom). Ook het transparantiebeginsel vergt dat de aanbestedende dienst in staat is om metterdaad na te gaan of de offertes van de inschrijvers beantwoorden aan de criteria die op de betrokken opdracht van toepassing zijn (HvJEG 29 april 2004, zaak C-496/99 (Succhi di Frutta). (...) merkt het hof op dat anders dan de Gemeenten en Meyra hebben bepleit de door Welzorg geuite twijfel (voor zover dat mogelijk was in de gegeven omstandigheden) voldoende onderbouwd was om nader onderzoek te rechtvaardigen. Het hof neemt daarbij in aanmerking dat de voorzieningenrechter in het bestreden vonnis onder 4.6 heeft overwogen dat Welzorg zeer beperkte mogelijkheden heeft om haar stelling op dit punt nader te onderbouwen, nu de inschrijving van Meyra vertrouwelijk is en dient te blijven. (...)

Waar de Gemeenten zelf de eis (met een knock-out karakter en als onderdeel van het gunningscriterium) van kostendekkendheid hebben gesteld, dienen zij zorg te dragen dat zij de naleving van deze eis daadwerkelijk kunnen nagaan.

(...) de aanbestedende dienst het beginsel van gelijke behandeling schendt indien hij een gunningscriterium [in casu eisen/knock-out criteria] vaststelt en daarbij opmerkt dat hij noch bereid, noch in staat is na te gaan of de door de inschrijvers verstrekte inlichtingen juist zijn aangezien dat criterium de transparantie en de objectiviteit van de aanbestedingsprocedure in dat geval niet waarborgt. (...) wel de eis van kostendekkende prijzen gesteld, maar de inschrijvers - behoudens de eigen verklaring - niet gevraagd om enigerlei vorm van onderbouwing, terwijl de Gemeenten bovendien erkennen niet tot een beoordeling van kostendekkendheid in staat te zijn. Of de door de inschrijvers verstrekte inlichting dat hun prijzen kostendekkend zijn, juist is, hebben de Gemeenten dan ook niet willen of kunnen nagaan. De onderlinge vergelijking van door inschrijvers geboden prijzen kan naar 's hofs oordeel niet gelden als beoordeling van kostendekkendheid, zolang de Gemeenten geen inlichtingen hebben gevraagd over de kostenniveaus van de afzonderlijke inschrijvers. Datzelfde geldt waar de Gemeenten opvallend hoge of lage prijzen uitgeselecteerd hebben. De eis van kostendekkende prijzen is dan ook in het licht van het genoemde Wienstrom-arrest een ongeldig (onderdeel van een) gunningscriterium". (ov. 3.7 en 3.9)

Hof Amsterdam (ECLI:NL:GHAMS:2013:3398, 9 juli 2013) op rechtspraak.nl

Rechtsregel 7:

Gunningscriteria mogen niet gedurende de aanbestedingsprocedure worden gewijzigd en zij moeten dus de gehele aanbestedingsprocedure, van aankondiging tot beoordeling van de inschrijvingen, gehandhaafd blijven. De aanbestedingsprocedure omvat een eventuele fase waarin leden van een evaluatiecomité individueel offertes onderzoeken voordat zij daadwerkelijk voor het eerst als comité bijeenkomen.

Citaat Wienstrom-arrest:

"De gunningscriteria zelf mogen a fortiori niet worden gewijzigd gedurende de aanbestedingsprocedure." (ov. 93)

Hof van Justitie EU (C-448/01, 4 december 2003) op eur-lex.europa.eu

Citaat Commissie/Ierland (tolk- en vertaaldiensten) arrest:

“Een fase waarin de leden van het evaluatiecomité voorafgaand aan de bijeenkomst van dit comité, de ingediende offertes op individuele basis onderzoeken, maakt integrerend deel uit van de procedure voor het plaatsen van de betrokken opdracht.

In die omstandigheden komt een wijziging van de weging van de gunningscriteria na afloop van genoemde fase, waarin de offertes een eerste maal worden onderzocht, neer op een wijziging van de criteria op grond waarvan het eerste onderzoek is verricht. Een dergelijke houding is niet in overeenstemming met het beginsel van gelijke behandeling en de daaruit voortvloeiende transparantieverplichting.” (ov. 61-62)

Hof van Justitie EU (C- 226/09, 18 november 2010) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 8:

Citaat Hoffman/Groningen:

“Het hof overweegt dat Hoffman terecht naar het Borta-arrest van 5 april 2017 van het HvJ EU (ECLI:EU:C:2017:266) heeft verwezen, waarin eerdere rechtspraak is herhaald dat uit het transparantiebeginsel voortvloeit dat het voorwerp en de gunningscriteria van de betrokken opdracht vanaf het begin van de procedure voor het plaatsen ervan duidelijk moeten worden omschreven en dat de voorwaarden en de modaliteiten van de gunningsprocedure op een duidelijke, precieze en ondubbelzinnige wijze in de aankondiging van de opdracht of in het bestek moeten worden geformuleerd. Dit opdat, ten eerste, alle behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende inschrijvers de juiste draagwijdte ervan kunnen begrijpen en zij deze op dezelfde manier kunnen interpreteren, en, ten tweede, de aanbestedende dienst in staat is om metterdaad na te gaan of de ingediende inschrijvingen beantwoorden aan de criteria die op de betrokken opdracht van toepassing zijn. De aanbestedende dienst heeft in uitzonderlijke gevallen de mogelijkheid tot verbetering of aanvulling van de gegevens van het bestek die een eenvoudige precisering behoeven, of om kennelijke materiële fouten recht te zetten, mits alle inschrijvers daarvan op de hoogte worden gebracht. Deze wijzigingen moeten passend worden bekendgemaakt, zodat alle behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende potentiële inschrijvers daarvan in dezelfde omstandigheden en op hetzelfde moment kennis kunnen nemen.

Het hof is met Hoffman van oordeel dat het summiere antwoord op de vragen 12 NvI 1 en 1 NvI 2 niet aan deze strenge eisen voor het stellen van nadere eisen voldoet.”

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden (ECLI:NL:GHARL:2018:9094, 16 oktober 2018) op rechtspraak.nl

Citaat Koffie-arrest:

"Zoals de advocaat-generaal in punt 71 van haar conclusie heeft opgemerkt, kunnen met de in die bepaling bedoelde nadere inlichtingen over het bestek en de aanvullende stukken weliswaar bepaalde verduidelijkingen worden aangebracht en inlichtingen worden verstrekt, maar kan langs deze weg niet – zij het ook door correcties – de betekenis worden gewijzigd van de belangrijkste voorwaarden van de opdracht – waaronder de technische specificaties en de gunningscriteria – zoals die in het bestek zijn geformuleerd en waarop de belanghebbende marktdeelnemers zich rechtmatig hebben gebaseerd voor hun beslissing, een offerte voor te bereiden of juist van deelneming aan de betrokken aanbestedingsprocedure af te zien. Dat blijkt zowel uit het feit dat voormeld artikel 39, lid 2, de woorden „nadere inlichtingen" gebruikt als uit de korte termijn – zes dagen – die volgens die bepaling mag liggen tussen de mededeling van bedoelde nadere inlichtingen en de uiterste datum voor indiening van offertes.

Dienaangaande zij opgemerkt dat zowel het beginsel van gelijke behandeling als de daaruit voortvloeiende transparantieplicht vereisen dat het voorwerp en de gunningscriteria van overheidsopdrachten vanaf het begin van de aanbestedingsprocedure duidelijk worden omschreven.

Mitsdien moet worden vastgesteld dat de stukken die het voorwerp en de gunningscriteria van de aanbestedingsprocedure bepalen in de eerste plaats voorschreven dat de te leveren koffie en thee van de keurmerken EKO en Max Havelaar waren voorzien en in de twee plaats de wens bevatten dat de te leveren ingrediënten dezelfde keurmerken droegen. " (ov. 55-57)

Hof van Justitie EU (C-368/10, 10 mei 2012) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 9:

Het schrappen van een gunningscriterium moet leiden tot intrekking van de aanbestedingsprocedure, en dus tot heraanbesteding als de opdracht nog moet worden gegund.

Citaat Wienstrom-arrest:

"Derhalve moet op de vierde vraag worden geantwoord, dat de gemeenschapsreglementering inzake overheidsopdrachten de aanbestedende dienst verplicht de aanbesteding in te trekken wanneer in het kader van de beroepsprocedure van artikel 1 van richtlijn 89/665 een besluit betreffende een van de door hem vastgestelde gunningscriteria onwettig blijkt te zijn en op die grond door de beroepsinstantie nietig wordt verklaard." (ov. 95)

Hof van Justitie EU (C-448/01, 4 december 2003) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 10:

Zorg er voor dat voor alle inschrijvers bij het opstellen van hun offertes dezelfde voorwaarden gelden zodat zij dezelfde kansen krijgen. Anders gezegd: respecteer het gelijkheidsbeginsel.

Citaat Succhi di Frutta-arrest:

"Het beginsel van gelijke behandeling van de inschrijvers beoogt de ontwikkeling van een gezonde en daadwerkelijke mededinging tussen de aan een overheidsopdracht deelnemende ondernemingen te bevorderen en vereist dat alle inschrijvers bij het opstellen van het in hun offertes gedane voorstel dezelfde kansen krijgen. Het betekent derhalve dat voor deze offertes voor alle mededingers dezelfde voorwaarden moeten gelden." (ov. 110)

Hof van Justitie EU (C-496/99, 29 april 2004) op eur-lex.europa.eu

Rechtsregel 11:

Respecteer het transparantiebeginsel concreet betekent dat alle eisen, gunningscriteria en voorwaarden in aankondiging of bestek duidelijk, precies en ondubbelzinnig worden geformuleerd.

Citaat Borta UAB-arrest:

“Deze beginselen en deze verplichting impliceren met name dat het voorwerp en de gunningscriteria van de betrokken opdracht vanaf het begin van de procedure voor het plaatsen ervan duidelijk worden omschreven en dat de voorwaarden en de modaliteiten van de gunningsprocedure op een duidelijke, precieze en ondubbelzinnige wijze in de aankondiging van de opdracht of in het bestek worden geformuleerd, opdat, ten eerste, alle behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende inschrijvers de juiste draagwijdte ervan kunnen begrijpen en zij deze op dezelfde manier kunnen interpreteren, en, ten tweede, de aanbestedende dienst in staat is om metterdaad na te gaan of de ingediende inschrijvingen beantwoorden aan de criteria die op de betrokken opdracht van toepassing zijn (zie in die zin arresten van 10 mei 2012, Commissie/Nederland, C‑368/10, EU:C:2012:284, punten 56, 88 en 109; van 6 november 2014, Cartiera dell’Adda, C‑42/13, EU:C:2014:2345, punt 44, en van 14 juli 2016, TNS Dimarso, C‑6/15, EU:C:2016:555, punt 23). De transparantieverplichting betekent ook dat het voorwerp en de gunningscriteria van de opdracht door de aanbestedende dienst passend moeten worden bekendgemaakt (zie in die zin arrest van 24 januari 2008, Lianakis e.a., C‑532/06, EU:C:2008:40, ov. 40).

Uit de rechtspraak van het Hof vloeit tevens voort dat de aanbestedende dienst in beginsel in de loop van de gunningsprocedure de betekenis niet mag wijzigen van de belangrijkste voorwaarden van de opdracht – waaronder de technische specificaties en de gunningscriteria – waarop de belanghebbende ondernemers zich rechtmatig hebben gebaseerd voor hun beslissing, een inschrijving voor te bereiden of juist van deelname aan de procedure voor het plaatsen van de betrokken opdracht af te zien (zie in die zin arresten van 10 mei 2012, Commissie/Nederland, C‑368/10, EU:C:2012:284, punt 55, en van 16 april 2015, Enterprise Focused Solutions, C‑278/14, EU:C:2015:228, punten 27‑29).” (ov. 69-70)

Hof van Justitie EU (C-298/15, ECLI:EU:C:2017:266, 5 april 2017) op eur-lex.europa.eu

Citaat Succhi di Frutta-arrest:

Het beginsel van doorzichtigheid, dat er het corollarium van vormt, heeft in essentie ten doel te waarborgen dat elk risico van favoritisme en willekeur door de aanbestedende dienst wordt uitgebannen. Het impliceert dat alle voorwaarden en modaliteiten van de gunningsprocedure in het aanbestedingsbericht of in het bestek worden geformuleerd op een duidelijke, precieze en ondubbelzinnige wijze, opdat, enerzijds, alle behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende inschrijvers de juiste draagwijdte kunnen begrijpen en zij deze op dezelfde manier interpreteren, en, anderzijds, de aanbestedende dienst in staat is om metterdaad na te gaan of de offertes van de inschrijvers beantwoorden aan de criteria welke op de betrokken opdracht van toepassing zijn."(ov. 110-111)

Hof van Justitie EU (C-496/99, 29 april 2004) op eur-lex.europa.eu

Citaat NIC/van der Stroom-arrest:

"Het beginsel van gelijke behandeling van de inschrijvers beoogt de ontwikkeling van een gezonde en daadwerkelijke mededinging tussen de aan de aanbestedingsprocedure voor een overheidsopdracht deelnemende ondernemingen te bevorderen en vereist dat alle inschrijvers bij het opstellen van het in hun offertes gedane voorstel dezelfde kansen krijgen: voor alle mededingers moeten dezelfde voorwaarden gelden. Het transparantiebeginsel strekt, in samenhang daarmee, ertoe te waarborgen dat elk risico van favoritisme en willekeur door de aanbestedende dienst wordt uitgebannen en impliceert dat alle voorwaarden en modaliteiten van de gunningsprocedure in het aanbestedingsbericht of in het bestek worden geformuleerd op een duidelijke, precieze en ondubbelzinnige wijze, opdat, enerzijds, alle behoorlijk geïnformeerde en normaal oplettende inschrijvers de juiste draagwijdte kunnen begrijpen en zij deze op dezelfde manier interpreteren, en, anderzijds, de aanbestedende dienst in staat is om metterdaad na te gaan of de offertes van de inschrijvers beantwoorden aan de criteria welke op de betrokken opdracht van toepassing zijn. Een en ander brengt niet alleen mee dat alle aanbieders gelijk worden behandeld, maar ook dat zij in gelijke mate, mede met het oog op een goede controle achteraf, een duidelijk inzicht moeten hebben in de voorwaarden waaronder de aanbesteding plaats heeft, zoals de selectiecriteria." (ov. 4.3.2.)

Hoge Raad (ECLI:NL:HR:2005:AU2806, 4 november 2003) op rechtspraak.nl

Rechtsregel 12:

De wegingsfactoren alsmede de gunningscriteria/(sub) gunningscriteria mogen niet pas achteraf, na indiening en openen van de offertes, worden vastgesteld. Dat moet dus gebeuren voor sluiting van de inschrijvingstermijn en zij moeten ook bij de aankondiging of uitnodiging tot inschrijving worden bekendgemaakt.

Citaat Lianakis-arrest:

"In het hoofdgeding moet daarentegen worden vastgesteld dat het aanbestedingscomité enkel de gunningscriteria zelf in de aankondiging van opdracht heeft vermeld en zowel de wegingscoëfficiënten als de subcriteria voor deze gunningscriteria achteraf, na de indiening van de offertes en na het openmaken van de verzoeken om toelating tot inschrijving, heeft vastgesteld. Dit strookt evenwel duidelijk niet met de in artikel 36, lid 2, van richtlijn 92/50 neergelegde verplichting tot bekendmaking, gelezen tegen de achtergrond van het beginsel van gelijke behandeling van de marktdeelnemers en van de transparantieverplichting." (ov. 44)

Hof van Justitie EU (C-532/06, 24 januari 2008) op eur-lex.europa.eu.

Rechtsregel 13:

Gunningscriteria en wegingsfactoren mogen niet tussentijds gewijzigd worden.

Citaat Commissie/Ierland arrest:

r.o. 66 "Gelet op een en ander moet worden vastgesteld dat Ierland, door na afloop van een eerste onderzoek van de ingediende offertes de weging van de gunningscriteria voor de litigieuze opdracht te wijzigen, de verplichtingen niet is nagekomen die op hem rusten krachtens het beginsel van gelijke behandeling en de daaruit voortvloeiende transparantieverplichting, zoals uitgelegd door het Hof."

Hof van Justitie EU (C-226/09, 18 november 2010) op eur-lex.europa.eu.

Rechtsregel 14:

Citaat:

‘Rest de vraag of de herbeoordeling kan worden uitgevoerd door de huidige beoordelingscommissie. [eiseres] stelt zich op het standpunt dat uit het oogpunt van onpartijdigheid en onafhankelijkheid en nieuwe beoordelingscommissie moet worden gevormd. De commissie is immers op de hoogte van de inschrijvingssom van [eiseres] . [eiseres] is bovendien bang dat het voor de beoordelaars moeilijk is om over de gemaakte fouten heen te stappen. De voorzieningenrechter volgt dat standpunt deels. De enkele omstandigheid dat de beoordelingscommissie de eerste beoordeling heeft gedaan, maakt niet altijd dat zij geen herbeoordeling kan uitvoeren. Uit hetgeen hiervoor is overwogen gaat het immers alleen om een herbeoordeling van Kwaliteitsonderdeel A. Aangezien in dit geval echter niet goed valt in te zien hoe de bestaande beoordelingscommissie, als deze – in dezelfde samenstelling –Kwaliteitsonderdeel A van de inschrijving van [eiseres] opnieuw gaat bekijken, tot een objectief nieuw oordeel kan komen, zal worden bepaald dat twee leden van de commissie moeten worden vervangen. Hiermee wordt enerzijds de onafhankelijkheid en objectiviteit van de beoordelingscommissie gewaarborgd en anderzijds voorkomen dat de deskundigheid van de commissie op dit project verloren gaat. Dit betekent ook dat de beoordelingscommissie in de nieuwe samenstelling alle inschrijvingen op Kwaliteitsonderdeel A opnieuw zal moeten beoordelen om het gelijkheidsbeginsel te waarborgen.’ (ro. 4.20)

Rechtbank Amsterdam (ECLI:NL:RBAMS:2022:1941, 30 maart 2022) op rechtspraak.nl