Stappenplan marktconsultatie
Een marktconsultatie houdt in dat u verschillende belangstellende partijen raadpleegt over een voorgenomen opdracht. Met de kennis die u opdoet tijdens een marktconsultatie, kunt u in de aanbestedingsprocedure scherper formuleren wat precies uw vraag is aan ondernemers.
U mag zelf kiezen hoe u – voordat u gaat aanbesteden – de consultatie met ondernemers vormgeeft. Vormvrij wil niet zeggen dat er geen regels zijn. Een marktconsultatie moet altijd open, eerlijk en transparant zijn. Geïnteresseerde ondernemers mogen geen voor- of nadeel krijgen ten opzichte van concurrenten.
Aandachtspunten
U kunt ondernemers raadplegen over:
- hun creatieve ideeën
- specifieke voorwaarden voor de oplossing van het probleem
- samenwerkingsmogelijkheden tussen ondernemers onderling en met de overheid
- risicobereidheid van de ondernemers en uw eigen organisatie
Wanneer marktconsultatie
Een marktverkenning levert niet altijd antwoord op voor al uw vragen. Het is dan nuttig om aanvullende vragen voor te leggen aan belangstellende partijen. Naast ondernemers kunnen ook burgers en belangenorganisaties interessante inzichten opleveren. Mogelijke vragen zijn:
- Zijn er specifieke normen of eisen waar u wel of juist niet rekening mee moet houden in het Programma van Eisen?
- Is de uitvraag ambitieus genoeg en tegelijkertijd haalbaar voor de markt, en welke toekomstmogelijkheden zijn er nog meer?
- Welke (achtergrond)informatie van de opdrachtgever hebben ondernemers absoluut nodig om een passende inschrijving op te stellen, en waarom?
Stappenplan marktconsultatie
Uitgangspunt bij dit stappenplan is dat u een beeld heeft van de doelen die u nastreeft met de aanbesteding. Als dat niet zo is, kunt u eerst een behoefte-analyse uitvoeren.
-
Bepaal de vorm van de marktconsultatie
Bepaal eerst hoe u de marktconsultatie inricht. U kunt kiezen uit verschillende vormen:
- Open of gesloten: met een selectie van marktpartijen of open voor iedereen?
- Schriftelijk, mondeling, of een combinatie: via vragenlijsten of via een fysieke bijeenkomst?
- Interactief of niet-interactief: gaat u in gesprek (interactief) waarbij u kunt doorvragen op verkregen feedback, of deelt u eenmalig uw verhaal inclusief uw vragen (niet-interactief)?
-
Bereid de marktconsultatie voor
Bepaal welke informatie u graag wilt ontvangen en van welke partijen. Gebruik hiervoor eventueel een marktverkenning.
- Overweeg een vergoeding voor de deelnemende partijen, afhankelijk van de inspanningen die u van ze vraagt.
- Richt uw marktconsultatie in praktische zin zo eenvoudig mogelijk in om informatie te verkrijgen.
- Leg uw vragen vast in een marktconsultatiedocument.
- Stel uw vragen helder en nauwkeurig, zodat ondernemers snel en kort antwoord kunnen geven.
- Geef duidelijk aan dat de consultatie een vrijblijvend karakter heeft (meedoen verplicht tot niets) en dat er geen rechten aan ontleend kunnen worden (meedoen leidt niet tot enig voordeel in de aanbestedingsprocedure).
- Maak duidelijk wat u met de verkregen informatie van de ondernemers gaat doen en dat u een verslag gaat opstellen waarin u de marktconsultatie op hoofdlijnen beschrijft.
- Geef aan hoe u omgaat met vertrouwelijke informatie van de ondernemers en op welke manier deze kunnen melden dat er sprake is van vertrouwelijke informatie. Houd daarbij rekening met de Wet open overheid (Woo).
- Selecteer de partijen die u wilt benaderen afzonderlijk of via een openbare vooraankondiging in de vorm van een publicatie.
-
Organiseer een bijeenkomst
Hieronder volgen een aantal tips op het gebied van transparantie en communicatie.
- Benadruk vooraf de spelregels in relatie tot transparantie, objectiviteit en gelijkheid.
- Zorg voor een duidelijk proces en een ‘informele’ sfeer tijdens de mondelinge consultatie en de interactieve sessies.
- Gebruik open vragen om deelnemers uit te dagen om te reageren: u wilt immers gebruikmaken van de aanwezige kennis en expertise. Geef partijen de gelegenheid vragen te stellen naar aanleiding van het marktconsultatiedocument. U kunt ook een presentatie met meer (achtergrond)informatie geven. Hoe beter zij weten wat uw vragen zijn, des te beter zij die kunnen beantwoorden.
- Laat een notulist zorgen voor een schriftelijke verslaglegging van de marktconsultatie.
- Documenteer de marktconsultatie goed: leg alle belangrijke punten, en eventuele oplossingen op papier vast. Vooral de informatie die u aan marktpartijen verstrekt. Maak een verslag van de een-op-een-gesprekken en leg deze verslagen ter goedkeuring voor aan de deelnemende partijen.
-
Rond de marktconsultatie af
Bij de afronding is het belangrijk om alle relevante informatie goed openbaar te maken en om zelf conclusies te trekken uit deze informatie.
- Maak voor uzelf een duidelijke analyse van de verkregen inzichten die relevant zijn voor uw aanbesteding. Bepaal welke inzichten u gebruikt voor het definitieve Programma van Eisen, de risicoverdeling tussen opdrachtgever en opdrachtnemer, het verloop van de betalingen en de uiteindelijke uitvraag.
- Stel het verslag van de marktconsultatie op, waarin u op hoofdlijnen de verkregen inzichten beschrijft. Verwijs niet naar specifieke marktpartijen of commercieel gevoelige informatie. Wanneer op basis van de inzichten u al bepaalde voornemens heeft tot (inhoudelijke) keuzes, dan kunt u deze uitleg ook opnemen in het verslag. Als u een presentatie gaf tijdens een bijeenkomst dan voegt u deze informatie ook toe.
- Maak het verslag van de marktconsultatie openbaar voor deelnemende partijen en overige belangstellenden. Zo zorgt u ervoor dat er een gelijk speelveld ontstaat tussen de partijen die deelnamen aan de consultatie en de partijen die niet meededen.
-
Gebruik de resultaten van de marktconsultatie bij uw uitvraag
- Bepaal de definitieve inkoopstrategie. Welke gevolgen heeft de marktconsultatie voor de aanbestedingsvorm of de formulering van de uitvraag?
- Let op dat de verkregen informatie er niet toe leidt dat u de uitvraag richt op een specifieke ondernemer.
- Voeg het verslag van de marktconsultatie als bijlage toe aan uw uitvraag, zodat alle geïnteresseerde ondernemers over dezelfde kennis beschikken.
- Als in de uitvraag belangrijke informatie wordt gegeven die eerder via het consultatiedocument aan geselecteerde ondernemers is gegeven, verleng dan eventueel de minimale termijnen voor het aanmelden en inschrijven. Daarmee compenseert u een mogelijke informatievoorsprong.