Kamerbrief diverse onderwerpen rond aanbesteden

De Kamerbrief bevat -kort samengevat- onder meer het volgende.

Herziening Europese aanbestedingsrichtlijnen

Een belangrijk punt is de aangekondigde herziening van de Europese aanbestedingsrichtlijnen. De Europese Commissie is gestart met een evaluatie en zal naar verwachting in 2026 met voorstellen komen. Nederland ziet dit als een kans om aanbestedingsregels beter aan te passen aan geopolitieke en economische uitdagingen. Belangrijke speerpunten zijn onder andere: 

• versimpeling van het aanbestedingsstelsel en verlaging van administratieve lasten 
• stimulering deelname mkb aan Europese aanbestedingen 
• verruiming voor mogelijkheden om maatschappelijk verantwoord in te kopen
• beter kunnen sturen op strategische autonomie bij aanbestedingen en borgen van continuïteit van overheidsdienstverlening
• meer mogelijkheden om risico’s voor (nationale) veiligheid bij aanbesteden te beperken of uit te sluiten
• verbetering van dataverzameling, datakwaliteit en transparantie bij aanbesteden

EU-monitoringsrapportage 2021-2023

Uit de EU-monitoringsrapportage 2021-2023 blijkt dat de Nederlandse overheid in 2023 voor ruim 116 miljard euro heeft aanbesteed. Ongeveer 30 % daarvan werd boven de Europese drempelwaarden aanbesteed. TenderNed geeft aan dat de mkb-deelname bij aanbestedingen boven de Europese aanbestedingsdrempel 66 % bedraagt. Bij aanbestedingen onder de Europese aanbestedingsdrempel bedraagt dit ongeveer 80 %.

Grensoverschrijdend aanbesteden

Een analyse van gegunde aanbestedingen door TenderNed laat zien dat circa 85-90% van de Europese aanbestedingen in Nederland naar Nederlandse bedrijven gaat. Slechts in bijna 4% van het aantal gunningen is er directe of indirecte betrokkenheid van bedrijven buiten de EU, met name in sectoren zoals IT en software. De overheid onderzoekt daarnaast belemmeringen voor Nederlandse bedrijven bij deelname aan aanbestedingen in andere EU-lidstaten, zoals onduidelijke procedures en taalbarrières.

Vervolgprogramma Beter Aanbesteden

Van 2021 tot en met 2024 heeft het programma Beter Aanbesteden bijgedragen aan de professionalisering van de aanbestedingspraktijk. Beter Aanbesteden was een succes. Dat blijkt uit de bevindingen van de samenwerkingspartners en de deelnemers, maar ook uit de behaalde resultaten. Regiomanagement is een grote succesfactor van Beter Aanbesteden. Er gaan dan ook vanaf 2025 structureel 3 regiomanagers bij PIANOo aan de slag. Hierover volgt informatie op de website van PIANOo.

Gids Proportionaliteit

De Adviescommissie Gids Proportionaliteit heeft meerdere (ambtshalve) adviezen uitgebracht. Deze adviezen hebben betrekking op:

• het proportionaliteitsbeginsel bij sociale en andere specifieke diensten
  De minister neemt dit advies niet over, omdat SAS-diensten tot het ‘verlichte regime’ behoren. Hij is onder meer terughoudend om hun vrijheid in de keuze van aanbestedingsprocedure in te perken, omdat dit mogelijk leidt tot onnodige administratieve lasten of beperkingen in flexibiliteit bij de gunning van opdrachten. 
• het proportionaliteitsbeginsel bij prijsontwikkelingen
  Dit advies volgt de minister voorlopig op. Hij gaat met de betrokken partijen in gesprek over de wenselijkheid van bijvoorbeeld een periodieke inflatiecorrectie en aanpassing van de bedragen in de balkenschema's.
• sociale ondernemingen in relatie tot de Gids Proportionaliteit
  De Adviescommissie stelt dat aanpassing van de drempels in de Gids Proportionaliteit niet de eerstaangewezen oplossing is om 1-op-1 contracteren van sociale ondernemingen makkelijker te maken. De Adviescommissie doet wel een aantal concrete tekstvoorstellen voor aanpassing van de Gids Proportionaliteit.

Commissie van Aanbestedingsexperts

Ook gaat de kamerbrief in op de elfde periodieke rapportage van de Commissie van Aanbestedingsexpert. In deze rapportage wordt gerefereerd aan de voorgenomen wijziging van de Aanbestedingswet 2012. Het voorstel voor wijziging van de Aanbestedingswet 2012 is onderdeel van een breder traject om de rechtsbescherming van ondernemers bij aanbesteden te verbeteren. De Commissie krijgt na de wetswijziging een belangrijkere en centrale rol.

Lees de volledige kamerbrief en bijlagen op rijksoverheid.nl

Meer informatie
Rechtsbescherming
Programma Beter Aanbesteden
Consultatie Herziening aanbestedingsrichtlijnen