Selectiecriteria

Bij PIANOo wordt uitgegaan van het volgende onderscheid:

• Geschiktheidseisen: voor het toetsen van de geschiktheid van gegadigden of inschrijvers en
• Selectiecriteria: wensen voor het beperken van het aantal gegadigden.

Het doel van selectiecriteria is het beperken van het aantal gegadigden tot een vooraf bepaald aantal (meestal 5, soms 3), dat vervolgens uitgenodigd wordt om in te schrijven. Zo'n selectiefase wordt toegepast bij de aanbestedingsprocedures: de niet-openbare procedure, de concurrentiegerichte dialoog, de mededingingsprocedure met onderhandeling en het innovatiepartnerschap.

Aantal

In de aanbestedingsstukken vermeldt de aanbesteder hoeveel gegadigden er minimaal worden uitgenodigd en/of hoeveel er maximaal worden uitgenodigd en wat de selectiecriteria zijn of wat de selectiemethode is. De vermelding van de methode is niet verplicht.
In de Aanbestedingswet 2012 staat het minimale aantal gegadigden dat uitgenodigd moet worden. Bij de niet openbare procedure is dit 5 en bij de andere procedures 3. Wanneer het aantal gegadigden dat voldoet aan de geschiktheidseisen lager is dan het genoemde minimum aantal dan mag een aanbestedende dienst toch de procedure doorzetten en alle gegadigden die voldoen aan de geschiktheidseisen uitnodigen om in te schrijven, echter alleen zolang een daadwerkelijke mededinging aan de orde blijft.

Relatie met geschiktheidseisen

Selectiecriteria liggen vaak in het verlengde van de geschiktheidseisen, dit is echter niet verplicht. Alle eisen waaraan geschiktheidseisen moeten voldoen gelden ook voor selectiecriteria: objectief, eenduidig, transparant, proportioneel en in verhouding tot de opdracht. Voor alle gegadigden moeten de criteria op dezelfde manier toegepast worden.

In de Aanbestedingswet 2012 staan geen beperkingen voor het stellen van selectiecriteria. Zowel op het gebied van financiële en economische draagkracht als technische en beroepsbekwaamheid mogen selectiecriteria gesteld worden. De aanbestedende dienst kan dus eisen stellen aan:

• de grootte van het bedrijf
• het aantal referenties, op soort referenties
• de kwaliteit van referenties
• de kwaliteit van de cv's
• enzovoort

Selectiemethode

De Aanbestedingswet 2012 schrijft niets voor over de methode van selecteren. Het mag door weging of door toekenning van punten. Ook hoeft de methode niet vooraf te worden vermeld in de aanbestedingsstukken. Uit het oogpunt van transparantie wordt dit wel aangeraden.

Loten

Door te selecteren op basis van concrete en objectieve selectiecriteria worden marktpartijen optimaal gestimuleerd zich te onderscheiden. Toch kan een aanbestedende dienst besluiten om geen selectiecriteria te stellen en te selecteren door loting. Bijvoorbeeld indien deze kansen voor het MKB wil vergroten en de administratieve last wenst te beperken. De wijze van loting moet wel in de aanbestedingsstukken opgenomen worden

Het staat de aanbestedende diensten vrij om ook een combinatie tussen loten en een wegingsmethode te kiezen. Door bijvoorbeeld aan de selectie van de drie besten ook nog twee gegadigden door loting toe te voegen is het mogelijk om minder ervaren opdrachtnemers uit te nodigen tot het doen van een inschrijving.

Door te selecteren op basis van concrete en objectieve selectiecriteria wordt de markt gestimuleerd. Daarom adviseert PIANOo aanbestedende diensten om de rol van loting zo beperkt mogelijk te houden. In sommige gevallen kunnen lotingprocedures onrechtmatig zijn. Te denken valt aan een situatie waarbij (heel) veel gegadigden gelijk scoren en waarbij loting doorslaggevend is. Enkele rechters oordeelden dat deze wijze van selectie in strijd met het karakter en doel van de aanbestedingsprocedure was: concurrentie werd zo niet gestimuleerd en er werd geen zorg gedragen voor inkoop op basis van de beste prijs-kwaliteitverhouding.

Aan de loting kunnen alleen gegadigden deelnemen die voldoen aan de door u bepaalde minimumgeschiktheidseisen.