Contracteren in de GWW
De contractvorm is binnen het bouwproces een belangrijke keuze, die aangeeft hoe de uit te voeren taken over de verschillende deelnemers aan het bouwproces worden verdeeld.
Op deze pagina:
Vastleggen afspraken
Bouwproces
Contractvormen en bouworganisatievormen
Administratieve voorwaarden
2-fasen-aanpak
Prestatiecontracten
Raamovereenkomsten ingenieursdiensten
Kiezen contractvorm
Contractmanagement
Vastleggen afspraken
Een contractvorm bepaalt de juridische vastlegging van de contractuele afspraken, die tussen de deelnemers worden gemaakt. Hierbij gaat het over de taken, rollen, verantwoordelijkheden en risico’s die de opdrachtgever en opdrachtnemer verdelen, maar ook over de procesinrichtingen en financiën. Op kennisplatform CROW staat een model basisovereenkomst.
Provincies en het Rijksvastgoedbedrijf werken met een contractenbuffet. Een uniform toepasbare contractsystematiek om duidelijke en herkenbare contracten op te stellen.
Bouwproces
De basis van de vraag hoe een bouwproject gecontracteerd moet worden wordt gevormd door een verdeling van de verantwoordelijkheid over 10 typische bouwfasen:
- Initiatief
- Onderzoek
- Definitie
- Programma van Eisen (PvE)
- Voorlopig ontwerp (VO)
- Definitief ontwerp (DO)
- Uitvoeringsontwerp (UO)
- Werkvoorbereiding (TO)
- Uitvoering
- Onderhoud
Contractvormen en bouworganisatievormen
De uitvoering van het bouwproject wordt in vrijwel alle gevallen aan de marktpartij uitbesteed. Voor de keuze van de bouworganisatievorm moet de vraag beantwoord worden wie de taken gaat uitvoeren. In de contractvormen leg je gemaakte afspraken over taken en verantwoordelijkheden in het bouwproces juridisch vast.
Veelgebruikte bouworganisatievormen:
- Traditionele bouworganisatievorm
Bouwteam
RAW
- Geïntegreerde bouworganisatievorm
Design & Construct
Engineering & Construct
- Alliantie bouworganisatievorm
- Life cycle
Design, Build, Finance & Maintain
Design, Build, Maintain
Een bouworganisatievorm is nog geen contract. De gekozen bouworganisatievorm is wel richtinggevend voor de contractvorm. Hiervoor zijn standaarden opgesteld waar in de bouw bijna zonder uitzondering mee wordt gewerkt.
Meer informatie over bouworganisatievormen.
Administratieve voorwaarden
In het contract worden vaak de juridisch-administratieve, de procesvoorwaarden en de technische projectspecifieke voorwaarden onderscheiden. Zowel de juridisch-administratieve als de procesvoorwaarden kunnen voor een organisatie eenvoudig worden gestandaardiseerd. Dat geeft grote voordelen voor de eigen organisatie, maar ook voor de markt. De technische eisen zijn per definitie projectspecifiek. Vaak wordt er verwezen naar de technische richtlijnen en normen, die wel standaard zijn.
Iedere contractvorm kent zijn eigen administratieve voorwaarden. De belangrijkste hierbij zijn de UAV en UAV-GC. Internationaal wordt veel gebruik gemaakt van de NEC 3 en 4 contracten waarin standaard contractenvoorwaarden zijn vastgelegd. Ingenieurs maken gebruik maken van de FIDIC-boekjes waarin voor hun branche standaard contractvoorwaarden zijn geregeld
Twee-fasen aanpak
In het plan van aanpak Op weg naar een vitale infrasector staat hoe Rijkswaterstaat, samen met de markt, onder andere wil werken aan een betere beheersing van risico’s en daarmee een betere voorspelbaarheid van projecten. Eén van de instrumenten die Rijkswaterstaat hiervoor gaat inzetten is het 2-fasen-aanpak. Hierbij stelt Rijkswaterstaat voor de meest risicovolle of onzekere delen van de bouwfase pas een prijs vast wanneer de risico’s beter zijn in te schatten. Door het CROW is een handreiking Aanbesteden van twee fasen contracten opgesteld.
Prestatiecontracten
In een prestatiecontract worden afspraken gemaakt met een uitvoerende partij over het te behalen resultaat, de prestatie. In de bouw en GWW passen aanbestedende diensten prestatiecontracten vooral toe om het onderhoud op een bepaald niveau te houden.
Raamovereenkomsten ingenieursdiensten
Veel grotere opdrachtgevers sluiten raamovereenkomsten/samenwerkingsovereenkomsten af met (een groep van) ingenieursbureaus. Met de raamovereenkomstpartners kunnen nadere overeenkomsten worden afgesloten. Overeenkomsten met ingenieursbureaus komen voor in zowel de ontwerp, engineering als contractmangementfase.
Kiezen contractvorm
Er zijn hulpmiddelen voor inkopers die helpen bij het kiezen van de meest geschikte contractvorm.
Contractmanagement
Het is belangrijk om al vroeg na te denken over het type contractbeheer. Dit bepaalt voor een groot deel de inzet van kennis en personeel van de kant van de opdrachtgever bij de uitvoering van een contract.