Geen voordeel andere typen zorgorganisaties boven franchiseorganisatie (week 51 en 52)
Open house | franchisenemers | onderaannemers
Bij een door Samen Twente georganiseerde toelatingsprocedure (open house procedure) voor de inkoop van zorg is iQ Coaches uitgesloten. De rechter volgt iQ Coaches niet in haar betoog dat SamenTwente met de door haar gehanteerde geschiktheidseisen een ongerechtvaardigd onderscheid maakt tussen de diverse samenwerkingsvormen van zorgorganisaties. Het betoog van iQ Coaches dat SamenTwente geen gelijk speelveld gerealiseerd heeft omdat bepaalde typen zorgorganisaties worden bevoordeeld ten opzichte van een franchiseorganisatie gaat volgens de rechter niet op. (ECLI:NL:RBOVE:2024:6877, Rechtbank Overijssel, Datum uitspraak 19 december 2024, Datum publicatie 20 december 2024)
Feiten en omstandigheden
Het gaat in dit kort geding om de beantwoording van de vraag of SamenTwente in het kader van een door haar georganiseerde toelatingsprocedure (open house procedure) voor de inkoop van zorg iQ Coaches al dan niet terecht heeft uitgesloten. iQ Coaches meent dat SamenTwente de aanbestedingsrechtelijke beginselen en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur heeft geschonden door bij de inrichting van de procedure geen rekening te houden met de samenwerkingsvorm franchise. De voorzieningenrechter acht de bezwaren van iQ Coaches ongegrond en wijst de vorderingen af. De rechter zegt o.a. het volgende:
Geen ongerechtvaardigd onderscheid
“De voorzieningenrechter volgt iQ Coaches niet in haar betoog dat SamenTwente met de door haar gehanteerde geschiktheidseisen een ongerechtvaardigd onderscheid maakt tussen de diverse samenwerkingsvormen van zorgorganisaties. Uit de aanbestedingsstukken komt duidelijk en herhaaldelijk naar voren dat SamenTwente er voor heeft gekozen iedere geïnteresseerde zorgaanbieder die daadwerkelijk zorg verleent zowel de hoofdtender als de subtender(s) te laten doorlopen. Daarmee wil SamenTwente, zoals ook toegelicht tijdens de mondelinge behandeling, zelf controleren en daarmee waarborgen dat de ondernemingen die de zorg feitelijk verlenen aan de gestelde (kwaliteits)eisen en voorwaarden voldoen. Tot dit beleid is gekomen in verband met de recente, ook door iQ Coaches erkende (toename van) misstanden in de zorg.”
Zelfstandig inschrijven
“Deze keuze heeft tot gevolg dat iedere franchisenemer zich zelfstandig als zorgaanbieder moet inschrijven voor de hoofdtender en de subtenders. Dit betekent echter niet dat een franchiseorganisatie als iQ Coaches anders behandeld wordt dan andere zorgorganisaties. Alle zorgaanbieders moeten zich immers inschrijven: niet alleen franchisenemers, maar ook onderaannemers, combinanten etcetera. Dat die eis voor iQ Coaches leidt tot verzwaring van de administratieve lasten leidt niet tot de conclusie dat die eis daarom niet proportioneel is. Ten eerste geldt de eis voor alle zorgaanbieders, groot en klein, en bovendien kan tegen de achtergrond van de misstanden in de zorg niet worden geconcludeerd dat een aanscherping van de eisen niet gerechtvaardigd is. SamenTwente heeft voldoende toegelicht waarom zij een gerechtvaardigd belang heeft bij een door haar verrichte “screening aan de voorkant” van alle zorgaanbieders. In het licht van dit geschetste belang en gelet op het toetsingskader, acht de voorzieningenrechter het stellen van voormelde eis voorshands gerechtvaardigd en proportioneel.”
Wel gelijk speelveld
“Het betoog van iQ Coaches dat SamenTwente geen gelijk speelveld gerealiseerd heeft omdat bepaalde typen zorgorganisaties worden bevoordeeld ten opzichte van een franchiseorganisatie en dat dit tot uiting komt in de vragen over de financiële huishouding, gaat niet op. Nog daargelaten dat dit argument pas tijdens de mondelinge behandeling naar voren is gebracht, heeft iQ Coaches, gezien de gemotiveerde betwisting door SamenTwente, naar het oordeel van de voorzieningenrechter onvoldoende geconcretiseerd onderbouwd dat franchisenemers (in tegenstelling tot bijvoorbeeld onderaannemers of combinanten) niet of moeilijker aan deze financiële voorwaarden zouden kunnen voldoen. In het licht van wat hiervoor is overwogen, is het naar het oordeel van de voorzieningenrechter ook niet op voorhand onbegrijpelijk dat van franchisenemers als zelfstandige ondernemers verlangd wordt dat zij een duurzame financiële huishouding voeren. Dit geldt te meer nu iQ Coaches in de dagvaarding onder randnummer 2.9 vermeldt dat er bij de vestigingen sprake is van financiële onafhankelijkheid. Bovendien heeft SamenTwente ter zitting nog verklaard dat de franchisenemers ter zake een beroep op derden, zoals iQ Coaches, mogen doen.”
Franchisenemers konden gewoon deelnemen
“Gelet op het vorenstaande kan dan ook niet de conclusie worden getrokken dat SamenTwente geen rekening heeft gehouden met de samenwerkingsvorm franchise. De franchisenemers konden gewoon deelnemen aan de toelatingsprocedure, met dien verstande dat zij zich wel, net als alle andere zorgaanbieders, zelf moesten aanmelden. SamenTwente heeft in de aanbestedingsstukken franchisenemers op een lijn gezet met “onderaannemers” in die zin dat zij daarmee gelijkgeschaard zijn. Uit de context blijkt dat SamenTwente daar tot uitdrukking mee heeft willen brengen dat franchisenemers niet zijn uitgesloten van de toelatingsprocedure en dat zij aan dezelfde eisen moeten voldoen als onderaannemers. Dat SamenTwente geen speciale voorzieningen heeft getroffen voor franchiseorganisaties, waar overigens ook geen deugdelijke rechtvaardiging voor is aangevoerd, ligt in lijn met het door haar in acht te nemen gelijkheidsbeginsel.”
De vorderingen van iQ Coaches worden afgewezen.
(VdLC publishers/consultants BV, 2 januari 2024)
Lees de volledige uitspraak op rechtspraak.nl