Analyse actieplannen MVOI

In totaal zijn er 27 plannen onderzocht voor de Analyse Actieplannen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Inkopen (MVOI). Deze plannen zijn na de publicatie van het manifest en uiterlijk op 31 december 2023 ingediend bij PIANOo.  

Het doel van de analyse is om op landelijk niveau de stand van zaken rondom het opstellen en indienen van de actieplannen MVOI inzichtelijk te maken (zowel inhoudelijk als cijfermatig). De onderzoeksresultaten worden gebruikt om verantwoording af te leggen richting de Tweede Kamer en de manifestpartijen. Ook dienen ze als input voor de evaluatie van het Nationaal Plan MVI en het Manifest MVOI. Verder bevat de handreiking inspiratie (denk aan praktijkvoorbeelden) en handvatten voor organisaties die zelf een actieplan willen opstellen of verbeteren.

Belangrijkste conclusies

• Het Manifest MVOI 2022-25 is door minder partijen ondertekend (113 partijen) dan het Manifest MVI 2016-21 (170 partijen).
• Circa 41 organisaties hebben binnen 1 jaar na ondertekening een actieplan MVOI opgesteld en ingediend bij PIANOo. Veel organisaties bleken nog niet in staat te zijn om dit tijdig (binnen 1 jaar) te realiseren. Dit lag onder andere aan capaciteitsgebrek, lange doorlooptijden voor het opstellen en goedkeuren van de actieplannen en (inkoop)beleid dat nog niet was vastgesteld.
• De MVOI-thema’s Klimaat en Circulair (inclusief biobased) komen het meest aan bod in de actieplannen. Op de 3e plek staat het thema Social Return. De thema’s Milieu (inclusief biodiversiteit), Ketenverantwoordelijkheid (ISV) en Diversiteit & Inclusie krijgen minder aandacht in de plannen.
• Er is veel aandacht voor het borgen van MVOI. In ongeveer 75% van de actieplannen komt dit onderwerp aan bod.
• Capaciteit en budget worden weinig genoemd in de actieplannen. Dit terwijl deze factoren juist een negatieve impact kunnen hebben op de realisatie van het plan.
• In ruim de helft van de actieplannen komt het onderwerp monitoring aan bod. Monitoring wordt op verschillende manieren uitgevoerd/gerealiseerd.
• Veel organisaties maken gebruik van de MVI-criteriatool en het Ambitieweb.

Belangrijke leerpunten

De belangrijke leerpunten op basis van de analyse:

• Begin met het uitvoeren van een nulmeting. Veel organisaties werden op een positieve manier verrast door de uitkomsten en dat geeft energie.
• Bepaal per MVOI-thema je ambitieniveau. Wil je meer details? Werk de activiteiten in dat geval uit per productgroep of sector. Dit maakt het ook makkelijker om de activiteiten te prioriteren. 
• Vergeet niet om vroegtijdig aandacht te besteden aan de capaciteit en het budget. Dit zijn onmisbare elementen voor een succesvolle implementatie van het actieplan.
• Maak gebruik van informele sturing om het actieplan te borgen in je organisatie. Betrek de communicatieafdeling van je organisatie vanwege hun sleutelrol als het gaat om de realisatie van de activiteiten uit je plan.
• Borg MVOI in de processen van je organisatie, bijvoorbeeld in de vorm van een formeel startgesprek én werk met standaarddocumenten.
• Maak gebruik van instrumenten die door veel organisaties worden gebruikt, zoals de MVI-criteriatool en het Ambitieweb.
• Monitor je activiteiten met de MVI-zelfevaluatietool. Dit maakt het makkelijker om de jaarlijkse evaluatie en rapportage op te realiseren. 

Download analyse

Opdrachtgevers publicatie ‘Analyse Actieplannen MVOI’: IenW, BZK, EZK, BZ, SZW, OCW, LNV, UvW, IPO en VNG.