Leerervaringen Vroege Marktbenadering Hoogwaterbeschermingsprogramma
De programmadirectie van het HWBP (PD-HWBP) heeft het onderzoeksbureau Significant Synergy gevraagd kwalitatief onderzoek te doen naar de marktbenaderingen. Een groot aantal HWBP-projecten is aanbesteed, en de eerste HWBP-projecten zijn gerealiseerd. De projectteams willen de opgedane kennis en ervaringen met de gekozen marktbenaderingen delen, zodat de alliantie daarvan kan leren. (maart 2023)
Aanpak
Het doel van dit onderzoek is om de leerervaringen vanuit het opdrachtgeverschap van vroege marktbenaderingen te bundelen, met elkaar te delen en door te ontwikkelen om bij te dragen aan de hoogwaterbeschermingsopgave van 2050. Om inzichten, bevindingen, leerervaringen en aanbevelingen te kunnen rapporteren zijn 24 HWBP-projecten aan een kwalitatief onderzoek onderworpen. Naast een documentstudie zijn er interviews gehouden met IPM-teams, ambtelijk opdrachtgevers en vertegenwoordigers van het HWBP-begeleidingsteam.
- Wat betekent het voor een opdrachtgever om te werken met een vroege marktbenaderingsstrategie?
- Wat is de betekenis van de vroege marktbenadering in de context van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) en de subsidieregeling van het HWBP?
Belangrijkste bevindingen en aanbevelingen
Uit het onderzoek blijkt primair dat de vroege marktbenadering bij een weloverwogen en onderbouwde keuze, een binnen waterschappen breed gedragen marktbenaderingsstrategie, is die bijdraagt aan de dijkversterkingsopgave van 2050. In het onderzoek wordt dit onderbouwd met verschillende bevindingen. Zo blijkt dat er duidelijke meerwaarde zit in een weloverwogen keuze voor een vroege marktbenadering. Wel leidt de onderbouwing voor de keuze voor een twee-fasen-aanpak veelvuldig tot discussie in het kader van de subsidieverlening. Tot slot vraagt het realiseren van de dijkversterkingsopgave bij de huidige maatschappelijke opgaven om programmabrede marktbenadering en een herijking van het bestaande afwegingskader voor de marktbenadering.
Vanuit deze bevindingen volgen diverse aanbevelingen (zie de eindrapportage voor een compleet overzicht). Een belangrijke aanbeveling betreft het organiseren van kennis, ervaring en capaciteit op programmaniveau om de afhankelijkheid van aannemers en ingenieursbureaus te verminderen bij bijvoorbeeld de keuze voor de marktbenaderingsstrategie van een project of binnen de invulling van het opdrachtgeverschap. Een andere aanbeveling is om aanvullend onderzoek uit te voeren naar de definitieve financiële impact van de twee-fasen-aanpak ten opzichte van een traditionele marktbenadering, zodra 10 to 12 projecten zijn afgerond (sobere en doelmatige invulling van de planuitwerkingsfase), en onderzoek of een andere risicoverdeling rondom de uitvoeringsrisico’s kan leiden tot andere keuzes in de marktbenadering. Als laatste adviseert Significant Synergy het HWBP te onderzoeken hoe, zonder afbreuk te doen aan de autonomie van de waterschappen, een programmabrede marktbenadering tot stand kan komen, inclusief actualisatie van het bestaande afwegingskader.
In de opgeleverde eindrapportage is tevens een reflectie van de onderzoekers opgenomen, waarin zij de vraagstelling en de uitkomsten van het uitgevoerde onderzoek vanuit een breder perspectief beschouwen. Hierin gaan zij onder andere in op de ontwikkelingen in de markt en hoe andere publieke opdrachtgevers programmatisch de GWW-markt benaderen. Vanuit deze reflectie zijn diverse verwonderpunten en aanvullende punten ter overweging benoemd.