Stap 7: Ontwerp het ontwikkeltraject en stel specificaties op

In de voorgaande stappen heeft u de behoeften concreet gemaakt, evenals de minimale eisen, de criteria waarmee u gaat beoordelen en alle rollen en verwachtingen. Op basis van al deze elementen gaat u aansluitend het ontwikkeltraject planmatig en organisatorisch ontwerpen. Zo hebben de verwachtingen invloed op de doorlooptijd van een traject: legt u de denkbeeldige finishlijn bijvoorbeeld bij een allereerste bèta-versie, of bij het moment waarop het door een (klein) testpanel daadwerkelijk in de praktijk is getest? En vanuit organisatorisch oogpunt is bijvoorbeeld relevant welke werknemers/experts betrokken moeten zijn bij het ontwikkeltraject en hoe vaak de ontwikkelteams of betrokkenen bij elkaar komen en waar.

Ontwerp het ontwikkeltraject

Hoe het ontwikkeltraject eruit gaat zien hangt af van de inkoopstrategie in uw opschalingsplan (Stap 6). Bent u van plan om wel of niet direct door te gaan met de ontwikkelde oplossing?

• Bent u niet van plan een vervolgafname al vast te leggen? Dan passen een proeftuin of pilot goed. Een proeftuin (of pilot) is een praktijksituatie – zoals een digitale omgeving – die u aanbiedt aan ondernemers om innovatieve oplossingen te ontwikkelen en bestuderen in de ‘echte wereld’. Op deze manier weten de ondernemer(s) en uzelf of een innovatieve oplossing werkt en wat de eindgebruikers ervan vinden. Waarna u in staat bent weloverwogen te bepalen wat het beste werkt in uw situatie en de inzichten mee te nemen in toekomstige aanbestedingen. Anderzijds kunt u ook een ‘pre-commercieel inkooptraject’ overwegen, zoals Small Business Innovation Research (SBIR)

• Wilt u de ontwikkelde technologie meteen inkopen bij een van de deelnemers na afloop van het ontwikkeltraject? Dat kan door middel van een innovatiepartnerschap of eventueel een prijsvraag.

Opstellen van de uitvraag

Hier komt al het voorwerk van Stap 1 tot en met Stap 6 bij elkaar: u gaat de uitvraag opstellen. Dit is het moment dat u communiceert richting potentiële deelnemers over hoe lang en tot waar zij mogen mee-ontwikkelen. Dit vermeldt u in de aanbestedingsstukken.

De specificaties moeten van tevoren contractueel vastliggen, zodat er bij het ontwikkelen en implementeren geen verrassingen zijn. Bij de contractuele uitwerking kunnen de toekomstige uitkomsten (uit Stap 5) handige input zijn en als een soort checklist fungeren. Op die manier kunt u nalopen of de verschillende uitkomsten ook daadwerkelijk in de (contract)documenten zijn afgedekt.

Denk ook na over geschiktheidseisen en wees hier niet te streng in. Op die manier krijgt u misschien uit brede en ook onverwachtse hoek voorstellen, bijvoorbeeld vanuit (buitenlandse) startups. Naar aanleiding van uw uitvraag ontvangt u voorstellen van geïnteresseerde ondernemers. Heeft u de selectie van de voorstellen afgerond, dan gaan de geselecteerde deelnemers van start met het ontwikkelen van de innovatie in Stap 8.

Voorbeeld: Een voorstel uit een onverwachte hoek

Een innovatietraject kan tot verrassende resultaten leiden. Vandaar dat het raadzaam is om dergelijke trajecten open te stellen voor verschillende soorten partijen en het ontwikkeltraject openbaar aan te kondigen. Zo begon bijvoorbeeld het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een Blockchain challenge.

Deze challenge richtte zich op het bijdragen aan het succesvol functioneren van systemen in het domein van Mobility-as-a-Service. Dit is een concept voor mobiliteit waarbij men verschillende transportmiddelen kan gebruiken alsof het bij één dienstverlener vandaan komt. De insteek van de challenge was om te komen tot een betrouwbare oplossing voor het delen van transactiedata. Verschillende (concurrerende) stakeholders kunnen dan op een betrouwbare en functionele manier informatie delen. Uiteindelijk ontwikkelde een Japanse fabrikant van consumentenelektronica het digitale systeem. De oplossing kwam dus niet specifiek uit de mobiliteitssector..